Een integrale toekomst voor de Zuidwestelijke Delta

De ontstane zeegaten noodzaakten, vanwege leefbaarheid en veiligheid, tot de aanleg van de dammen van de Zuiderzeewerken en de Deltawerken. Momenteel zijn diverse plannen van de overheid en natuurorganisaties op een zoute keuze gestoeld. Maar Nederland is zouter dan ooit en de mens leeft nu eenmaal van zoet water.

Het huidige Deltaprogramma kiest voor adaptief beleid. Echter, voor grote civiele werken met een levensduur van 50 tot 100 jaar is adaptatie niet relevant! Het ontbreekt gewoon aan een uitgewerkte toekomstvisie op het hoofdwatersysteem.

Deltawerken (foto: Beeldbank RWS)

Adaptieve aanpak geldt niet voor lange termijn

Hierover hebben we als Adviesgroep Borm & Huijgens de afgelopen jaren overleg gehad met onder meer Ing. R. van der Haak (Haakse Zeedijk en drijvende golfdempers), Ir. W. Lases(Westerscheldeproblematiek en verzilting), Ir. F. Spaargaren (Plan Sluizen), Dr. Ir. G. E. Kamerling (Plan Beaufort) en Ger de Jonge (voorzitter Algemene Waterschapspartij, lees standpunt). Gezamenlijk maken we ons ernstig zorgen over de wijze waarop het Deltaprogramma de problemen rond waterveiligheid en zoetwatervoorziening benadert. Bij doorgaande zeespiegelstijging wordt lozing onder vrij verval niet meer effectief. Rivierwater moet dan met gemalen en/of via voorbekkens worden afgevoerd. We mogen ervan uitgaan dat de Stormvloedkering in de Oosterschelde en de Haringvlietsluizen om deze reden niet meer worden vervangen. De Brouwersdam blijft gehandhaafd. De Maeslantkering is nu al niet meer houdbaar.

Nieuwe waterweg: Open of dicht

De keuze voor de Nieuwe Waterweg is: dicht of open houden. Voor de lange termijn (2150) is onderzoek nodig om hierbij te komen tot een fundamentele systeemkeuze tussen zout en zoet.

Voor de tussenliggende periode, de middellange termijn (2050), hebben we een mogelijk toekomstbeeld voor de Zuidwestelijke Delta samengesteld. Die lichten we hier toe:

• Kustlijn is gesloten met zeesluizen in de Nieuwe Waterweg en een Westerscheldedam.
• Door het sluiten van de dijkring om het ‘Waterschap Nederland’ is de waterhuishouding beheersbaar en is er geen sprake meer van grootschalig zoetwaterverlies.
• Herijking van de nationale zoetwaterverdeling garandeert zoetwatervoorziening, het terugdringen van de verzilting, waterveiligheid, een gezond milieu en vismigratie.
• Dichtbevolkte Scheldebekken is duurzaam beschermd tegen overstromingen.
• Havens van Rotterdam en Antwerpen zijn toekomstbestendig.
• Volledig estuarium blijkt op termijn alleen mogelijk door het verkleinen van de breedte van de door de zee ingeslagen gaten. Voor de algehele waterkwaliteit vindt doorstroming plaats.
• In de Grevelingen en Westerschelde is zout vervangen door zoet.
• Bij hoge rivierafvoeren gaat het merendeel van het rivierwater rechtstreeks naar de Zuidwestelijke Delta. Als het mogelijk is wordt er direct gespuid via de Haringvlietsluizen.

Mocht er tijdelijk sprake zijn van hoge zeewaterstanden, dan wordt de nationale noodberging gebruikt, die bestaat uit alle voormalige zeegaten. Bij noodsituaties worden de pompen in de Nieuwe Waterweg ingezet.De natuurlijke aanwas van de kust wordt bewerkstelligd door drijvende golfdempers.

Wil Borm

Adviesgroep Borm & Huijgens      

(Opiniebijdrage op persoonlijke titel)