16 september 2023 – Geachte leden van de commissie Ruimte, Landelijk Gebied en Natuur, geachte voorzitter
Mijn naam is Marja Hilders. Ik vertegenwoordig de Stichting Water-Stop.NU.
De stichting is na de watersnoodramp van juli 2021 opgericht door bewoners van het watersnoodgebied in de omgeving van de Geulmonding.
Wij pleiten voor:
Over het programmaplan ‘Samen naar een waterrobuust Limburg’ willen wij graag de volgende punten onder uw aandacht brengen.
Voor stedelijk gebied in het Heuvelland geldt een norm van 1:25, ook in de stedelijke kernen. Dat houdt in dat het watersysteem een regenbui van eens in de 25 jaar moet kunnen verwerken.
Voor de rest van Nederland geldt een norm van 1:100 in stedelijk gebied. Dat houdt in, inderdaad, dat het watersysteem een regenbui van eens in de 100 jaar moet kunnen verwerken. Deze norm maakt groot verschil voor de schade bij wateroverlast.
Deze normen zijn vastgesteld bij de ondertekening van het Nationaal Bestuursakkoord Water in 2003. De norm voor het Heuvelland van 1: 25 was een uitzondering voor Limburg. Een norm van 1:25 is gelijk aan de norm voor akkerbouw in de rest van Nederland. Wordt het niet hoog tijd om in Limburg dezelfde norm te hanteren als in overig Nederland?
Tegelijkertijd geeft het waterschap in beleidsstukken aan dat de ambitie is een norm van 1: 100. Alleen lukt dat niet wegens disproportionele kosten en de impact op het landschap. Wij kunnen niet vinden welke scenario’s hierover zijn doorgerekend en welke gevolgen die hebben voor kosten en landschap.
De motie die is ingediend in december 2021 door de heer Loomans e.a. moet hier inzicht in verschaffen. We hopen dat hier wel de maatschappelijke kosten en baten inzichtelijk worden gemaakt.
Graag zouden we meer vernemen over de stand van zaken rond de uitvoering van de motie. Dit is urgent omdat het hoogwater tot veel schade heeft geleid. Nog steeds zijn 40 bewoners niet terug naar hun oude woning. Derhalve moet her-prioritering van maatregelen aan de orde moet zijn. Wij zien dit niet terug in het programma dat vandaag voorligt.
Bovendien geeft het waterschap aan dat ook de norm van 1:25 niet altijd wordt gehaald. Het duurt nog tot 2035 tot het watersysteem aan de norm van 1:25 voldoet. Wij willen uw commissie en Provinciale Staten graag uitnodigen hierop door te vragen en voor versnelling te pleiten.
De gedeputeerde heeft op 16 december 2021 in de Staten aangegeven dat het waterschap aansprakelijk is als niet aan de provinciale norm wordt voldaan. Wij willen graag weten wat dat betekent, ook voor de schade die vorig jaar is ontstaan door het hoogwater.
Wij vestigen de aandacht op de sifon bij Bunde ( 5 grote duikers op het grondgebied van de gemeente Maastricht). Uit het rapport van Deltares ‘ Analyse overstroming Geulmonding, Watersysteemevaluatie’ d.d. 28 april 22 blijkt dat de capaciteit van de sifon onvoldoende is bij overstroming van de Geul (d.i. een structureel probleem).
Op 14 juli 2021 was de sifon bovendien verstopt, waardoor het water niet goed weg kon en omhoog kwam in het gebied bij Bunde en verder.
Een project voor deze sifon ontbreekt in het maatregelenpakket van dit programma. Deltares beveelt o.a. aan de capaciteit van de sifon te vergroten, bedijking langs de Geul te overwegen, dat kunnen ook flexibele dijken zijn; andere aanbevelingen zijn compartimentering en het voorkomen afwenteling.
Dit vereist herprioritering van het maatregelenpakket en die ontbreekt helaas op dit punt. Wij achten een project voor de sifon en het aangrenzende gebied bij Bunde en Geulle onmisbaar voor het voorkomen van wateroverlast bij de monding van de Geul. Wij vragen Uw commissie en Provinciale Staten om herprioritering als een randvoorwaarde voor vaststelling van het programma te bedingen.
Vorig jaar 6 augustus hebben wetenschappers een brief ‘De Toekomst van de Maas’
geschreven aan CdK dhr. Remkes en het provinciebestuur over het gebrek aan regie bij de aanpak van de waterproblematiek in Limburg. Hoofdondertekenaar is prof. Arno Korsten. In de brief wordt gepleit voor o.a. een meer integrale aanpak en een rol van de CdK op dit gebied.
De brief van 6 augustus 2021 inzake ‘De toekomst van de Maas’ bevat een uitgebreide analyse inzake (gebrek aan) overzicht, denktanks, provinciale sturing, vernieuwing en coördinatie van beleid.
We sturen de brief na want in dit formulier kunnen we geen bijlagen toevoegen. Wij zijn benieuwd naar de reactie van het provinciebestuur van Limburg op deze brief. Wat is er nodig op bestuurlijk gebied om een wateroverlast zoals in 2021 te voorkomen? Wij vragen uw commissie en Provinciale Staten te bevorderen dat deze discussie gevoerd wordt.
Ik dank u voor uw aandacht.
