.

AWP: Water en bodem moeten leidend zijn bij woningbouw – reactie op adviesrapport STOER

Hoogeveen, 7 mei 2025 – De Algemene Waterschapspartij (AWP) voor Water, Klimaat en Natuur heeft met belangstelling kennisgenomen van het adviesrapport Sneller en Beter Bouwen: Advies STOER. De AWP onderschrijft de noodzaak t om procedures en regelgeving te vereenvoudigen om de woningbouw in Nederland te versnellen. Tegelijkertijd uit de AWP fundamentele zorgen over de beperkte rol die water en bodem in het rapport krijgen toebedeeld.  De AWP heeft een bezorgde reactie gestuurd aan de minister van Volkshuisvesting en ruimtelijke Ordening, Mona Keijzer.  Ook de Unie van Waterschappen is bezorgd.

Waterveiligheid als fundament

Nederland is van oudsher een waterland, met grote delen onder zeeniveau. Waterveiligheid is daarom niet slechts een randvoorwaarde, maar vormt de kern van duurzame ruimtelijke ordening. De AWP constateert dat het rapport STOER water en bodem vooral als randvoorwaarden behandelt, terwijl juist deze elementen richtinggevend zouden moeten zijn.

Versterking rol waterschappen

De AWP pleit voor een sterkere rol van de waterschappen als kennishouders op het gebied van water en bodem. Deze rol dient wettelijk en bestuurlijk te worden verankerd, zodat regionale kennis optimaal wordt benut bij het ruimtelijk afwegen van woningbouwlocaties. De suggestie in het rapport dat waterschappen slechts ‘voorstellen doen’ of dat hun invloed beperkt is tot vergunningverlening, doet onrecht aan hun wettelijke positie en expertise.

Ruimte voor brede dijken en integrale benadering

De AWP maakt zich zorgen over de beperkte aandacht in het rapport voor toekomstige kosten van waterveiligheid. Gelet op de bebouwingsdruk en de beperkte ruimte voor dijkversterkingen, verwacht de partij dat deze kosten significant zullen toenemen. De AWP pleit daarom voor meer ruimte voor dijkversterking. Brede dijken – met kruinbreedtes van 100 meter of meer – bieden niet alleen ruimte voor versterking, maar ook kansen voor woningbouw en recreatie. Deze integrale benadering ontbreekt in het rapport, terwijl dit juist kansen biedt voor synergie tussen veiligheid en woningbouw.

Regionale spreiding van economische activiteiten

Daarnaast bepleit de AWP een regionale spreiding van economische activiteiten richting Oost-Nederland. Dit biedt voordelen op het gebied van stikstofruimte, lagere bouwkosten en infrastructuurinvesteringen. Bovendien versterkt het de nationale veiligheid door het economische zwaartepunt beter te spreiden.

Inhoudelijke opmerkingen op het rapport STOER

1. Zonering en bevoegdheden: Het huidige landelijke afwegingskader is te abstract. Regionale verschillen, zoals overstromingsrisico’s of waterberging, vragen om maatwerk. Waterschappen moeten op basis van hun kennis kunnen aangeven waar beperkingen nodig zijn. Dit is géén bouwverbod, maar een randvoorwaarde voor veilige en verantwoorde ontwikkeling.
2. Bodemdaling en waterbeheerplannen: De aanpak van bodemdaling wordt terecht benoemd. Wel is onduidelijk wat bedoeld wordt met ‘compensatiemaatregelen’ en het verwerken van woningbouwprojecten in waterbeheerplannen. Waterschappen leggen geen projecten vast, maar stellen randvoorwaarden op waaraan woningbouw moet voldoen.
3. Bouwen in diepe polders: De AWP onderschrijft het uitgangspunt dat in de diepste delen van polders alleen gebouwd mag worden als waterberging elders geregeld is. Wel stelt de partij voor om expliciet te vermelden dat dit geldt voor de laagst gelegen delen van deze polders.
4. Wateroverlastnormen en bevoegdheden: De norm van 70 mm/uur neerslag is te beperkt. Ook de Unie van Waterschappen wijst hierop door dit als een absolute minimumnorm aan te merken in haar reactie aan de minister.Dit komt overeen met de beschermingsnorm van het Nationaal Bestuursakkoord Water 2003. De AWP adviseert om te werken met scenario’s en zichtjaren, zodat normen meebewegen met klimaatscenario’s. Bovendien hebben ook waterschappen een eigenstandige bevoegdheid die erkend moet worden in deze context.
5. Kaderrichtlijn Water (KRW): Het rapport onderschat de impact van de KRW. Niet alleen bemaling, maar ook verharding, rioolstelsels, en waterkwaliteit zijn relevante factoren. De verplichting om verslechtering te voorkomen is juridisch bindend. Een heldere landelijke aanpak is nodig om te voorkomen dat woningbouwprojecten straks spaak lopen op KRW-normen, vergelijkbaar met de stikstofproblematiek.

Stabiliteit van de Omgevingswet

Tot slot uit de AWP zorgen over de snelheid waarmee aanpassingen aan de Omgevingswet worden overwogen.Nauwelijks enkele maanden na de inwerkingtreding van deze wet dreigen alweer ingrijpende wijzigingen. Dit ondermijnt het vertrouwen in de nieuwe werkwijze en de stabiliteit van het beleidskader.

De AWP hoopt dat deze aandachtspunten worden meegenomen in de verdere uitwerking van het woningbouwbeleid en staat open voor verdere toelichting of overleg.

Fokke van Zeijl
Voorzitter Landelijk Bestuur AWP