De AWP richt zich op de thema’s water, klimaat en natuur. Naast de 5 landelijke AWP-thema’s, hebben we voor Friesland ook provinciale speerpunten benoemd. Daarvoor willen wij ons hard maken in het provinciebestuur.
Op 15 maart 2023 doen we mee met de verkiezingen voor het provinciebestuur (Provinciale Staten) en voor het waterschap (Wetterskip).
Heb jij interesse om mee te doen met de AWP? Wij zoeken enthousiaste mensen om met ons mee te doen. Jong én oud. Samen voor water en klimaat!
Wil je eerst nog meer weten? Neem dan contact op voor een kennismakingsgesprek. Samen voor Water, Klimaat en Natuur!
AWP voor water, klimaat en natuur
Fryslân kent waardevolle landschappen. Nergens anders vind je zoveel verschillende landschappen per vierkante kilometer als in Friesland. Het eigenzinnige karakter van de Friezen is zichtbaar in deze landschappen, in de terpen, weilanden, koninklijke tuinen, natuurlijke bossen en Nationale Parken. Soms zetten we het landschap naar onze hand, soms laten we het op haar beloop. Het is een levend landschap, waarin wordt gewoond en gewerkt, de Elfstedentocht wordt geschaatst, witte zeilen tegen de blauwe lucht afsteken, bijzondere zuivel wordt geproduceerd, waar akkerbouw en hoogwaardige glastuinbouw is en waar groene energie wordt geproduceerd.
Het gaat lang niet goed met Nederland. De klimaatdoelen worden niet gehaald, de stikstofuitstoot moet omlaag, de waterkwaliteit wordt maar niet beter en de biodiversiteit holt achteruit. Grote transities zijn nodig en daarmee werken we aan een veilige toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen.
Sociale samenhang is belangrijk voor het functioneren van het leef- en woonklimaat in de dorpen, de steden en op het platteland. Wij dragen transitieprojecten voor water, natuur en klimaat een warm hart toe als die ook sociale samenhang versterken. Hierdoor doen we de transitie samen en met behoud van de eigenheid van het gebied.
We kunnen het water niet altijd sturen. We zullen deels moeten accepteren van wat niet beïnvloedbaar is aan klimaatverandering. De ruimtelijke opgaves volgen het waterpeil. Gebaseerd op een balans tussen ecologische-, economische - en sociaal-culturele waarden brengen we de functie van het land zoveel mogelijk in balans met het waterpeil. Watersystemen maken we minder complex waardoor ze robuuster worden. Hiermee verminderen we wateroverlast en watertekorten.
We staan aan de vooravond van grote veranderingen zoals de energietransitie en verduurzaming van de voedselproductie. De komende jaren gaan boeren stoppen, stallen komen leeg te staan en de bevolkingssamenstelling zal veranderen: het aantal jongeren neemt af, het aantal ouderen juist toe. Hierdoor wordt het moeilijker om de sociale samenhang en voorzieningen op peil te houden en dreigt krapte op de arbeidsmarkt. Onze antwoorden hierop zijn verdergaande digitalisering voor werkgelegenheid op afstand, stimuleren van agrarisch landschapsbeheer en bevorderen van toerisme. Het huidige openbaar vervoer is niet aantrekkelijk genoeg, waardoor het gebruik afneemt en de dienstregeling verschraalt. We investeren in ander openbaar vervoer met meer deelmobiliteit.
Als veen in contact komt met lucht ontstaat veenoxidatie. Hierdoor daalt de bodem en komen broeikasgassen zoals CO2, methaan en lachgas vrij. Als gevolg van veenoxidatie stoot een ontwaterd veenperceel gemiddeld 56 ton CO2 per hectare per jaar uit. Deze uitstoot gaan we verminderen door het (grond)waterpeil te verhogen.
De stikstofuitstoot moet omlaag. Dit is beter voor de natuur en nodig voor de woningbouw. We begrijpen dat dit voor de boeren een hele vervelende boodschap is. Jarenlang CDA- en VVD-beleid heeft de veehouders gebracht waar ze nu staan. Nu vragen we van ze om te veranderen, minder intensief en biologisch. We gaan actief bij de veehouders langs om ze hierbij te helpen, ook kopen we bedrijven (zonder opvolger) uit. In 2027 hebben we 75% van de stikstofuitstoot gereduceerd.
Door het watersystemen te verbeteren voor grondwaterafhankelijke natuur, verbeteren we de draagkracht in Natura 2000-gebieden voor soorten en habitattypen. Daarnaast neemt door onze inspanningen voor de stikstofreductie, de stikstofdepositie in de Natura 2000-gebieden af. Ook stimuleren we de toename van biodiversiteit op alle gronden. Met de landbouwsector zoeken we naar mogelijkheden om vrijetijdslandschappen te ontwikkelen op plaatsen die minder effect hebben op de bedrijfsvoering van de landbouw en stimuleren we verbetering voor de condities van weidevogels. De wolf krijgt een plek, want ander wild, zoals de damherten bij Oranjewoud, wordt hierdoor schuwer, waardoor minder aanrijdingen met wild plaatsvinden.
De uitdaging om de Nederlandse klimaatdoelen te halen is groot. In 2030 hebben we minimaal 55 procent CO2-reductie behaalt. Dit doen we door het verminderen van energieverbruik en zelf energie opwekken. Zonneweides en windmolens zijn onontkoombaar. Dit realiseren we met goede landschappelijke inpassing én gebruik te maken van het landschap. Ultra diepe geothermie is een veelbelovende techniek voor warmtetoepassingen in lichte industrie, kassenteelt en/of collectieve wijkverwarming. In de komende 4 jaar wordt daarom een pilot uitgevoerd.
We bieden toekomstperspectief aan de agrarische ondernemers door ze mee te laten werken in de energietransitie en vorm te geven aan vrijetijdslandschappen. We stimuleren koeien in de wei en zorgen voor extensivering, waardoor veehouders kunnen toewerken naar grondgebondenheid en het benutten van natuurlijke processen waarbij regionale kringlopen zo veel mogelijk gesloten worden. Met de productie van natuurlijke bouwmaterialen (riet, lisdodde, olifantengras) leggen we CO2 vast.
Ruimte voor groei van wonen en werken is nodig. Zeker als de Lelylijn gerealiseerd wordt. Via verstedelijkingsprincipes ontwikkelen we wonen en werken. Kansen van water voor woningbouw worden meer benut. Met een provinciale woningbouwmonitor stellen we prioriteiten. Doel is om voortgang te boeken en te schakelen op basis van gezamenlijke inzichten, waardoor de komende 4 jaar 10.000 woningen worden gebouwd, waarvan minimaal 30% sociale woningbouw.
De crisis waarin we terecht gekomen zijn, zien we als een kans om de leefbaarheid van Fryslân te versterken met een vitale biologische agrarische sector als drager van de leefbaarheid en hoeder van het landschap. De regionale economie en ruimtelijke kwaliteit zijn randvoorwaarden om de veranderopgaven tot een succes te maken. De opgaven verbinden we met de sterke sociale kwaliteit, gewenste leefbaarheid voor inwoners en eigenheid van het gebied. Dit leidt tot sterke, gebiedseigen en klimaatbestendige landschappen met unieke ruimtelijke kwaliteit.
De komende jaren is er veel te doen. Veel dossiers wachten op oplossingen en die hebben te maken met Water, Klimaat of Natuur.
We laten meer water in de sloten staan. Met dit water komen we de droge perioden door. Voordeel hiervan is ook dat het water zoeter blijft en er minder broeikasgassen vrijkomen.
Minder mest en landbouwgif komen in het water. De rioolzuiveringsinstallaties gaan beter presteren. Medicijnresten en microplastics worden ook gezuiverd.
Die vergroten we door meer bloemen op dijken en in bermen van wegen. Ook leggen we meer groen aan rondom dorpen of natuurgebieden. Hier kunnen we recreëren.
De maatschappij verandert, mensen eten minder vlees. Boeren die geen opvolger hebben, kopen we uit. Andere boeren kunnen blijven boeren, tenzij zij zogenaamde piekbelasters zijn. Met hun gaan we in gesprek over verplaatsing.
Windmolens en zonneweides worden in het landschap ingepast en de lokale gemeenschap profiteert van de duurzame stroom. Op de rioolwaterzuivering maken we van rioolslib groen gas.
De Lelylijn wordt aangelegd met haltes in Lemmer, Joure, Heerenveen en Drachten. Met Uber-achtig openbaar vervoer vergroten we de bereikbaarheid van het platteland.
De AWP is zich bewust van ons unieke landschap. De oplossingen voor de crisis gaan invloed hebben op ons landschap. Dit doen we met respect voor de eigenheid van het gebied. Daarbij houden we ook oog voor de sociale samenhang, wat belangrijk is voor een goed leef- en woonklimaat.
De AWP voor Water, Klimaat en Natuur is in 2007 opgericht. We zijn deskundig, ongebonden en onafhankelijk van de Haagse politiek. We zijn gefocust op praktische zaken. We zitten nu in het bestuur van 18 van de 21 waterschappen. In Friesland doen we mee met zowel de verkiezingen voor het Wetterskip als voor de Provinsje. Op onze lijst staan 22 toppers van 18 tot 81, mannen en vrouwen.
