Ons leven is verweven met water.
Trouwens, al het leven op aarde is afhankelijk van water.
Drinkwater, water voor landbouw en industrie, zwemwater, regenwater, maar ook wateroverlast en het gevaar van overstromingen.
Vanwege het grote belang van waterzaken, houdt ook onze overheid zich hier mee bezig.
Op vele niveaus. Van gemeente tot EU. Zelfs wereldwijd is er overleg over waterkwesties.
In Nederland hebben we te maken met richtlijnen vanuit de EU, de Rijks Overheid, Provincies, gemeenten en met uitvoerende organisaties zoals Rijks Waterstaat, drinkwaterbedrijven en de Waterschappen.
Vanwege het grote belang en vooral de veiligheid, is het bestaan van waterschappen vastgelegd in de grondwet. Om de veiligheid te waarborgen mogen de waterschappen zelf belasting innen, zodat bescherming tegen overstromingen niet afhankelijk is van overheidsfinanciën.
Een goede waterkwaliteit vinden we belangrijk in Nederland. Omdat water zich weinig aantrekt van landsgrenzen, zijn internationale afspraken nodig. Sinds eind 2000 is daarom de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. Deze moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa in 2015 op orde is.
Om dit te bereiken moeten de landen van de Europese Unie een groot aantal maatregelen nemen. Enerzijds om de kwaliteit van de ‘eigen’ wateren op peil te brengen, anderzijds om ervoor te zorgen dat andere landen geen last meer hebben van de verontreinigingen die hun buurlanden veroorzaken.
In Nederland vertaalt de Rijksoverheid de Kaderrichtlijn Water (KRW) in landelijke beleidsuitgangspunten, kaders en instrumenten. De Minister van Infrastructuur en Milieu is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van de KRW. Zij is dit mede namens de andere rijkspartijen en in nauw overleg met provincies, waterschappen en gemeenten. In het Bestuursakkoord Water is de samenwerking in het waterbeheer en waterbeleid tussen deze partijen vastgelegd.
Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen. Daarnaast is er aandacht voor voldoende en schoon water en de manieren waarop water kan worden gebruikt.
Stroomgebiedbeheerplannen zijn een bijlage van het Nationaal Waterplan. Deze plannen geven aan hoe de waterkwaliteit in een bepaald gebied kan verbeteren.
Nederland ligt in 4 stroomgebieden: Rijn, Maas, Schelde en Eems.
Het Regionaal waterplan legt de hoofdlijnen vast van het in de provincie te voeren waterbeleid en de daartoe behorende aspecten van het provinciale ruimtelijke beleid.
De provincie heeft een rol in:
– Schoon houden van het oppervlaktewater en grondwater,
– Verminderen van verdroging van natuurgebieden,
– Bepalen wie er water mag onttrekken (oppompen) en hoeveel,
– Aandacht vragen voor water in bestemmingsplannen.
Een waterschap is een regionaal overheidsorgaan dat verantwoordelijk is voor de waterhuishouding in een gebied.
Het draagt de zorg voor bescherming tegen wateroverlast, voldoende water, waterzuivering en schoon oppervlaktewater.
Daarnaast is een waterschap vaak ook verantwoordelijk voor wegenbeheer en vaarwegenbeheer.
Een Waterschap legt haar plannen vast in een Waterbeheerplan.
De regionale waterplannen vormen samen met het Nationaal waterplan en de beheerplannen van Rijkswaterstaat en de waterschappen, het planstelsel.
Gemeenten in Nederland zijn géén waterbeheerder in de zin van de Waterwet
In het gemeentelijk rioleringsplan is opgenomen hoe de gemeente invulling geeft aan haar zorgplichten op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater.
De gemeenten van Nederland hebben hun waterplannen opgenomen in een Verbreed gemeentelijk rioleringsplan Plus (vGRP+).
Op de website van uw gemeente kunt u het vGRP bekijken.
Waterwet voor inwoners
Om te kunnen voldoen aan de eisen die het waterbeheer van de toekomst aan ons land stelt, trad december 2009 de Waterwet in werking. Deze wet voegt acht voormalige ‘waterwetten’ samen.
Voor specifieke activiteiten in, op, onder of over watersystemen is er de watervergunning. Die regelt tal van activiteiten die voorheen door de afzonderlijke wetten werden geregeld, zoals het lozen op oppervlaktewater, het onttrekken van grondwater of het bouwen op een dijk.
Meer informatie over de Waterwet kunt u vinden op http://www.waterwet.nl/
Om de 6 jaar worden de waterplannen bijgewerkt.
De huidige plannen lopen van 2009 tot 2016. Rijk, Provincie en Waterschap werken momenteel aan de opstelling van nieuwe waterplannen.
Stroomgebied Beheerplan voor het gehele stroomgebied van de Maas, Nationaal waterplan voor Nederland, Regionaal waterplan voor de Provincie Brabant en het Waterbeheerplan bij Waterschap Aa en Maas komen allen binnenkort ter inzage te liggen. Momenteel zijn er nog vele overlegrondes met allerlei belanghebbenden.
Ik hoop hiermee voor u, maar ook voor mijzelf een overzicht te hebben gemaakt van wat er zoal te doen is met betrekking tot waterbeheer.
Anita Slaats Damen augustus 2014
