Bij de behandeling van de Begroting 2020 van het waterschap De Stichtse Rijnlanden zijn vanmiddag door Carel Dieperink – de fractievoorzitter van de Algemene WaterschapsPartij – de onderstaande Algemene beschouwingen gehouden. De AWP wil met deze input bijdragen aan het noodzakelijke debat voor de koersbepaling van het waterschap.

AWP Algemene Beschouwingen 2019

De afgelopen periode stond in het teken van de vernieuwing. Er is een nieuw Algemeen Bestuur gekozen en ingewerkt. Daarnaast prijzen we ons gelukkig met de komst van een nieuwe dijkgraaf. De leden van het nieuwe Algemeen Bestuur hebben een uitgebreid inwerkingsprogramma gevolgd. Het ambtelijk apparaat verdient lof voor de wijze waarop dit georganiseerd is. In een positieve sfeer zijn de nieuwe AB-leden op de hoogte gebracht van de actuele onderwerpen die spelen binnen HDSR.

Afgelopen jaar was dus geen gewoon jaar. Hierdoor spreken we de algemene beschouwingen nu pas uit bij begroting. Dit voelt als mosterd na de maaltijd of wel erg vroeg om als partij iets mee te geven voor de komende begroting en de lange termijn. Ik ga er dan ook vanuit dat deze vernieuwing niet structureel is.

Maar goed, ik wil allereerst een paar korte kanttekeningen plaatsen bij de begroting waar we straks over besluiten. Deze vormen ook onze inzet voor de komende periode. Inhoudelijk is er op deze begroting en de toelichting nog wel wat op af te dingen. Wij zien niet expliciet terug hoe invulling is gegeven aan de AWP motie die door het DB op 27 juni 2018 is overgenomen. Het gaat hier om  onze motie betreffende de raming van de belastinginkomsten van de categorie Gebouwd en het in mindering brengen van de overschotten op de aanslag voor Gebouwd in de jaren daarna. Daarnaast vinden wij dat de kostentoedeling die aan de begroting ten grondslag ligt onjuist: boeren en bedrijven mokken, maar de burger moet dokken; de onderliggende kostentoedelingsverordening hebben wij in eerder stadium al als onduidelijk en oneerlijk omschreven.

De AWP is een partij met een breed programma en daarom wil ik graag een ander punt naar voren brengen. In onze ogen moet het besluitvormingsproces transparanter en moet de rol van het AB in de beleidsontwikkeling worden versterkt. Er is teveel sprake van salami besluitvorming. Wij besluiten over de begroting, de voorjaarsnota, regelmatig over begrotingswijzigingen en daarnaast apart over de kostentoedelingsverordening en de tarieven; wij ervaren dit als een hap-snap aanpak. Op deze manier is het niet goed zichtbaar wie wat, wanneer krijgt en wie hiervoor betaalt.  Deze aanpak, in combinatie met een monistisch stelsel (met daarin de geborgden in een sleutelpositie) leidt ertoe dat we in de huis nauwelijks een inhoudelijke discussie voeren.

Wij vinden dat het proces van visievorming veel sterker kan. Ik geef een aantal voorbeelden:

• In 2027 moet de kwaliteit van onze wateren voldoen aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water. We missen echter een routekaart waarin we uitwerken hoe we aan deze eisen gaan voldoen. Dit punt is nog niet goed geagendeerd: waar moeten we staan in 2017,  waar staan we nu , wat gaan we doen, is het aanleggen van natuurvriendelijke oevers de belangrijkste maatregel en zo ja, gaan we het hiermee redden?
• We willen de bodemdaling remmen, maar welke maatregelen nemen we dan en waar en wat betekent dit voor onze inzet? De AWP heeft op zaterdag 2 november bij het bezoek van het Veenweide Innovatie Centrum in Zegveld uitgebreid stilgestaan bij de problematiek van de bodemdaling. Bij de toepassing van onderwaterdrainage kwam als belangrijke conclusie naar voren, dat het waterschap bij deze maatregel ervoor moet zorgen dat er een goede monitoring plaatsvindt. Naast de registratie van oppervlaktewater peilen zullen in die gebieden namelijk ook de grondwaterstanden (of het gehanteerde peil in de drains) geregistreerd moeten worden. Graag ontvangen we de toezegging van het college dat het onderwerp Bodemdaling binnenkort wordt geagendeerd;
• Duurzaamheid – in onze ogen een kerntaak – is nu weggemoffeld in de begroting, maar vraagt om een verdere uitwerking. Wij willen in 2030 energieneutraal zijn, maar ook hier missen we een routekaart. Hoe dan?
• Biodiversiteit langs de Lekdijk. Ook hier missen we nog een al eerder door ons gevraagde –  expliciete visie/aanpak;
• Het verhogen van het waterbewustzijn bij de burger; dit lijken we nu alleen te doen via het cultuur-historische spoor, dat is leuk, maar moet vooral oom worden gekoppeld aan het belang en de betekenis van water in het hier en nu.

Wij willen over deze thema’s een goede inhoudelijke discussie voeren en deze door vertalen in te ondernemen stappen en investeringen. Door te gaan werken vanuit een strategische agenda kunnen eerder genoemde thema’s beter agenderen. Het verheugt ons dat onze nieuwe dijkgraaf onze visie lijkt te delen.

Kortom, wij willen ons in de komende periode inzetten voor;

• Een transparantere besluitvorming en een expliciete terugkoppeling van uit het DB hoe aangenomen moties zijn vertaald in concreet beleid;
• Een eerlijke verdeling van lusten en lasten, waarbij het profijtbeginsel leidend is;
• Werken vanuit een strategische agenda, expliciet maken van de uitdagingen waar we voor staan, expliciet maken waar de keuze opties zitten en deze vertalen in alternatieven zodat we als AB ook wat te kiezen hebben.

Met de komst van onze nieuwe dijkgraaf waait er een frisse wind door ons waterschap. Ik zie aanzetten voor een meer open dialoog en verheug me op een doorzetten van die lijn.  Wij prijzen ons gelukkig met de inzet en betrokkenheid van het ambtelijk apparaat. Ik heb het inwerkprogramma als leuk en leerzaam ervaren. Met deze ingrediënten moeten we de komende jaren samen de nodige stappen kunnen zetten naar een toekomstbestendig watersysteem waar onze bewoners en bedrijven optimaal van kunnen genieten.