Klimaatverandering: wat gaan we doen? Voor de AWP voor water, klimaat en natuur is het een retorische vraag. De weersveranderingen als gevolg van wereldwijde klimaatveranderingen gaan harder dan tien jaar geelden nog werd gedacht. Het weer wordt extremer in de zomer, overal in de wereld, zoals we op het NOS-journaal steeds weer kunnen zien. En dus ook in Nederland. Natte voeten, natte kelders, de Veluwe die verdroogt, de zomerse hittegolven, het wordt allemaal ‘gewoon’.
De AWP vraagt op een duidelijk plan van aanpak, met een stevige rol voor waterschappen en provincies. ‘Het vrijblijvende moet er nu wel vanaf’. Ruimte voor water betekent ook: kansen voor vergroening, en meer zogenoemde groen-blauwe verbindingen (sloten met natuurlijke oevers). En dat biedt ook kansen voor natuurontwikkeling en biodiversiteit. “Uit de nieuwe klimaatscneario’s van het KNMI blijkt duidelijk dat overstromingen door hevige regenval, samen met hitte en uitdroging, nu al reële risico’s zijn”. Daarmee geeft het KNMI een doorvertaling van het IPCC-rapport uit 2020.
In 2014 viel er een extreme bui precies op Kopenhagen, met 1 miljard aan schade tot gevolg. En als de extreme regenval in Limburg in 2021 op Amsterdam was gevallen, was de schade zeker niet minder geweest. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Toch?
Droge zomers afgewisseld met hevige regen wordt het ‘nieuwe normaal’ (foto: Pixabay)
Nederlandse zomers worden heter. In vier nieuwe scenario’s laat het KNMI zien met welke weersveranderingen Nederland de komen decennia rekening moet houden als gevolg van klimaatverandering. Het wordt in alle seizoenen warmer. In een warmer klimaat worden de extreme zomers van 2019, waarin voor het eerst een temperatuur van ruim veertig graden in Nederland werd gemeten, steeds normaler.
Winters worden natter met minder vorstdagen, de zomer wordt droger met meer tropische dagen en er ontstaan zwaardere buien. De zeespiegel blijft stijgen, minder snel als de CO2 uitstoot daalt – tot nu stijgt de concentratie CO2 in de atmosfeer nog elk jaar.
Volgens alle vier de toekomstscenario’s stijgt de temperatuur in Nederland verder; vooral in de zomers wordt het heter. In een warmer klimaat worden de extreme zomers van 2019, waarin voor het eerst een temperatuur van ruim veertig graden in Nederland werd gemeten, steeds normaler.
De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid niet veel in alle scenario’s, maar de winterneerslag neemt in alle scenario’s toe – en de zomerneerslag dus af. Nederland ligt een het gebied waar de neerslag in de zomer afneemt, en de verdamping toeneemt door hogere temperaturen.
In 2100 is de kans op extreme buien tientallen procenten hoger dan in 2050. Er zal een verschuiving zal plaatsvinden van lichte buien naar zwaardere buien (er valt meer regen uit de bui) en intensere buien (er valt meer regen in korte tijd). Behalve regenbuien verdienen ook hagelbuien, windstoten en valwinden aandacht omdat ook die veel schade kunnen veroorzaken. De grootste hagelstenen worden vermoedelijk nóg groter, doordat meer waterdamp in de atmosfeer stijgbewegingen veroorzaakt.
Zeespiegel blijft stijgen – zelfs als de CO2 uitstoot morgen naar nul zou gaan (bron: NRC)
Zowel de ijskappen op Groenland en Antarctica slinken steeds sneller door stijgende temperaturen. Tussen 2009 en 2018 zijn die twee respectievelijk zeven en vier keer zo veel ijs kwijtgeraakt als tussen 1992 en 2001. Vanwege zwaartekrachtseffecten is het voor de zeespiegelstijging in Nederland vooral van belang wat er gebeurt met het ijs op Antarctica.
De snelheid waarmee de zeespiegel stijgt versnelt al decennia, en in alle vier scenario’s zet die stijging in de toekomst voort. Zelfs als de uitstoot van broeikasgassen nu onmiddellijk zou stoppen, stijgt de zeespiegel hoe dan ook nog honderden jaren door. Voor de Nederlandse kust stijgt de zeespiegel rond 2100 verder met 59 tot 124 centimeter in de twee hoge scenario’s. In de lage scenario’s 26 tot 73 centimeter.
Volgens de hoge CO2-uitstootscenario’s zal de zeespiegelstijging voor Nederland rond het jaar 2300 op 2 tot 6 meter uitkomen. Als ook onzekere ijskap-processen op Antarctica worden meegenomen, kan dit in het ergste geval oplopen tot meer dan 17 meter…
KNMI-klimaatscenario’s 2023: klik hier voor het rapport.
AWP voor water, klimaat en natuur
