7 sept. 2018 – In Nederland is de achteruitgang, waarbij is gekeken naar de gemiddelde natuurkwaliteit van zoetwater- en landnatuur, inmiddels gekeerd. Van bestendig herstel is echter nog geen sprake. Dat stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het adviesrapport ‘Balans van de Leefomgeving 2018’.
Het PBL brengt tweejaarlijks de Balans van de Leefomgeving uit. Dit is een rapportage over de staat van milieu, natuur en ruimte. Zowel het klimaat- als het landbouwbeleid is in een beslissende fase beland, zo concludeert het PBL. De opgaven voor de leefomgeving blijven groot. Nederland kent een te hoge uitstoot van broeikasgassen om aan de klimaatdoelstellingen te kunnen voldoen, delen van de landbouw lopen hard tegen maatschappelijke en ecologische grenzen aan en de biodiversiteit staat sterk onder druk.
De waterkwaliteit verbetert weliswaar maar is landelijk nog onvoldoende. De belasting met toxische en met vermestende stoffen is wel afgenomen. De huidige waterkwaliteit van het oppervlaktewater is in het algemeen voldoende voor de bereiding van drinkwater en gebruik in de landbouw. Maar de ecologische verbetering blijft fors achter bij de doelstellingen uit de KRW. Naar verwachting voldoen ook in 2027 niet meer dan 15% van de regionale wateren en 55% van de rijkswateren aan alle biologische doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water.
De milieubelasting door bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater is sinds het jaar 2000 door emissiebeperkende maatregelen sterk gedaald. Echter, het aandeel meetpunten met normoverschrijdingen schommelt de laatste jaren rond de 60 procent. Vooral in gebieden met glastuinbouw, bloemkwekerijen, bollenteelt en vollegronds groenteteelt worden de normen voor bestrijdingsmiddelen in het water overschreden.
De Algemene Waterschapspartij AWP heeft ‘geen viezigheid in het water’ benoemd tot één van haar vijf speerpunten uit het verkiezingsprogramma: AWP niet politiek wel deskundig. In al het water zou je moeten kunnen zwemmen, stelt de AWP. Extra inzet op waterkwaliteit en waternatuur blijft dringend nodig, vindt de AWP.
De ruimtelijke, water- en milieucondities voor natuur zijn landelijk nog onvoldoende om de binnen Europa afgesproken natuurdoelen te bereiken. En in het agrarische gebied is de trend zelfs nog steeds negatief. Om de natuurkwaliteit te verbeteren is het daarom nodig om het milieu-, water-, en landbouwbeleid aan te scherpen, stelt het PBL. Zo zijn er binnen het stikstofbronbeleid strengere normen nodig om de stikstofbelasting op natuur structureel te verminderen, want die belasting is nog steeds te hoog. Voor stikstof werd in 2017 het productieplafond overschreden met 8 miljoen kilogram N.
De AWP vraagt zich af of de toenemende problemen met woekerende waterplanten, die de Randmeren verstoppen en in watergangen de doorstroming blokkeren, deels worden vergerd door de hoge stikstofdepositie vanuit de lucht?
Volgens het PBL is binnen het natuurbeleid een andere aanpak nodig om de biodiversiteitsdoelen te realiseren. En het natuurbeleid zou meer werk kunnen maken van het duurzaam benutten en beleven van natuur. Verder adviseert het PBL dat investeringen in verduurzaming van de landbouw, het waterbeheer en klimaatadaptatie meer in combinatie zouden moeten worden uitgevoerd met maatregelen die de condities voor natuur verbeteren. Denk aan meer groen en open water in de stad.
De AWP onderschrijft dat meer ruimte om water op te vangen en in de grond te laten wegzakken noodzakelijk is om steden ook klimaatrobuust te maken. Want bomen die dorst hebben, kjoelen hun omgeving veel minder.
Stem 15 maart 2023
AWP voor water, klimaat en natuur
