23 jan. 2017 – Inmiddels telt ons land weer zo’n 1700 bevers, nadat ze in 1826 waren uitgestorven. Meestal laten bevers de dijken ongemoeid. Maar vorige week werden er toch acht grote bevergaten ontdekt in de dijk van de Maas. De AWP wil vaart maken met met het landelijk beverprotocol. De AWP pleit voor een integraal natuurbeheer gericht op alle overlastgevende dieren en planten langs de waterkant.
Door de lage waterstand in de Maas als gevolg van het ongeval bij de stuw van Grave ontdekten medewerkers van waterschap Limburg acht forse bevergaten in de dijk bij Milsbeek. Ook hebben de bevers er gangen gegraven. ‘Waterschap slaat alarm‘ schreef De Limburger. De gaten zijn deze week gedicht en de bevergangen worden de komende tijd volgespoten. Een kostenpost van tussen de één en anderhalve ton.
Ook waterschap Drents Overijselse Delta meldde deze week dat er een beverhol was gevonden bij de IJsseldijk bij Zwolle-Zuid.
In een interview vorige week in De Stentor met de dreigende kop ‘Opmars bevers bedreigt dijken‘ sprak Dolf Moerkens van de Unie van Waterschappen de verwachting uit dat ‘binnen vijf jaar’ bevers in Nederland zullen worden ‘beheerd’ (net zoals de muskusrat wordt beheerd = gedood). Nu is de bever nog een beschermde diersoort.
Uitgestorven in 1826 en opnieuw uitgezet vanaf 1988 is de bever eigenlijk ook een exoot in de Nederlandse natuur, maar wel één die in onze waternatuur thuishoort. Inmiddels zit er een grote populatie bevers in de Biesbosch, een andere populatie langs de IJssel, en heel veel bevers langs de Maas in Limburg. Zeer onlangs zijn er ook bevers aangetroffen bij Rhoon onder de rook van Rotterdam-Zuid! Ook in het Haringvliet zijn er al bevers.
De sterke aanwas van het aantal bevers wordt inmiddels op sommige plekken een probleem. De bever kan een imposante kop-romp lengte van ruim een meter bereiken (zonder staart) en een gewicht van 20-30 kg. Volgens Moerkens laten de bevers de dijken meestal ongemoeid. ,,Maar als het hoog water is, is er een kans dat ze toch in de dijk graven. Dan ontstaat een gat waar een mens in kan.” De gaten die bevers maken, kunnen een behoorlijke dijkval veroorzaken.
,,De gangen van muskusratten zijn heel klein bier vergeleken met wat een beverfamilie kan uitgraven” zegt Hans Middendorp, bioloog en hoogheemraad Watersysteem bij Delfland. ,,In de jaren ’90 was ik betrokken bij een natuurontwikkelingsproject in Polen. Toen wij de Polen bij een tegenbezoek aan Nederland meenamen naar De Ark bij Nijmegen, vielen ze zowat schaterlachend op de grond toen ze hoorden dat wij die gekke Hollanders de bever opnieuw hadden losgelaten in ons waterrijke land. In Polen willen ze alleen bevers in afgelegen natuurgebieden en zeker niet bij hun rivierdijken. Ook vertelden ze over dijken van visvijvers in Polen die inzakten door gegraaf van bevers.”
Waterschappen gaan niet over het beleid voor bevers, de provincies zijn verantwoordelijk voor het natuurbeleid. ,,Probleem is dat elke provincie er nu een eigen beverbeleid op nahoudt,” zegt Moerkens. De Algemene Waterschapspartij wil dat er haast gemaakt wordt met het opstellen van een landelijk beverprotocol, juist om het onnodig doden van bevers te voorkomen. Bevers verspreiden zich over grotere afstanden dus een landelijke bevervisie en integrale aanpak is dringend nodig. Ook voor andere grote zoogdieren zoals zwijnen en edelherten is landelijk afgesproken waar de dieren welkom zijn, en waar niet, dus waarom niet voor de bever?
In het protocol moeten ook maatregelen worden opgenomen hoe de waterschappen dijken onaantrekelijk kunnen maken voor bevers. En er moeten voldoende gebieden zijn waar de bever wel welkom is, zoals nu al in uiterwaarden en Ruimte-voor-de-Rivier-projecten.
,,Voor veel mensen zijn bevers echte natuur” zegt Middendorp. ,,En ze zien er schattig en aaibaar uit. Maar er komen steeds meer bevers in Nederland en die moeten we wel weghouden uit onze dijken. Hopelijk kan dat met slimme maatregelen zonder de bevers te doden.” Vanuit Limburg zijn al bevers gevangen en uitgezet in Drenthe. ,,Maar over een paar jaar zit heel Nederland vol met bevers en wat gaan we dan doen?”.
De Algemene Waterschapspartij juicht een landelijk beverprotocol zeker toe maar vindt dat nog niet genoeg. ,,Gaan we straks voor elke nieuwe soort die lastig wordt een apart protocol opstellen? Door weer een andere ambtenaar? Het is toch veel logischer om te kiezen voor een integrale aanpak van overlastgevende dieren- en planten!” vindt Middendorp.
De Algemene Waterschapspartij pleit voor integraal beheer van alle overlastgevende dieren en planten langs de waterkant, warbij integraal naar oplossingen wordt gezocht om mens en natuur te laten samen gaan in Nederland. Daarvoor zou de muskusrattenbestrijding kunnen worden omgevormd en uitgebreid naar een Dienst Integraal Natuurbeheer.
De muskusrattenvangers houden nu alleen de muskusrat (watercavia) en de beverrat in de gaten. Maar ook rode rivierkreeftjes, de zonnebaars en woekerende waterplanten, zoals de grote waternavel, zorgen voor overlast. De muskusrattenvangers controleren toch al alle watergangen, beken en rivieren in Nederland, dus het is efficient om hun takenpakket te verbreden tot Integraal Natuurbeheer. Zodat de waternatuur in Nederland zich kan nog mooier ontwikkelen en zónder dat de waterveiligheid in het geding komt.
Lees ook: Vangst rode rivierkreeftjes biedt perspectief aan beroepsvissers
Hans Middendorp
Jeugdjournaal dec. 2016: Ze waren heel lang uitgestorven in Nederland, maar nu zijn ze er weer: bevers. De dieren zien er hartstikke schattig uit, maar veroorzaken met hun geknaag en gegraaf ook voor een hoop overlast. Bruno van 10 jaar weet er alles van. Hij woont vlakbij een beverfamilie. (klik op de foto)
AWP voor water, klimaat en natuur