Laat landbouw en vervuilende bedrijven betalen om de kwaliteit van ons water in orde te krijgen

Oppervlaktewater in Nederland zit vol chemische stoffen

De waterkwaliteit blijft ondermaats als vervuilers niet harder worden aangepakt, meent Hans Middendorp, vicevoorzitter van de Algemene Waterschapspartij. De Unie van Waterschappen moet haar tanden laten zien!

Deze Opinie verscheen eerder in Trouw (6 juli 2021)

7 juli 2021 – Tandenknarsend moet de Unie van Waterschappen toegeven dat het maar niet opschiet met de waterkwaliteit. “Hoewel de waterkwaliteit in grote delen van Nederland de afgelopen jaren is verbeterd, zullen de doelen niet overal worden gehaald”, zegt een woordvoerder eufemistisch.

Toegegeven, eind vorige eeuw zijn er grote stappen gemaakt en is die kwaliteit een stuk minder slecht geworden. Maar de laatste jaren is weinig vooruitgang geboekt.

De waterkwaliteit is het best in grote wateren zoals het IJsselmeer, en het slechtst in de tienduizenden sloten en kanalen in ons land. Momenteel voldoet het oppervlakte-water in geen enkel landbouwgebied aan de normen voor stikstof en fosfor. Bovendien zitten er op veel plekken te veel gewasbeschermingsmiddelen, medicijn-resten en stoffen als pfas in het water. De Unie heeft de minister al gevraagd om een volledig verbod op pfas.

Lees ook: “Neuroloog wil bestrijdingsmiddelen in de ban vanwege Parkinson” (BN de Stem)

Te kleine budgetten

Waterschappen ‘doen er alles aan’ om de doelen voor de waterkwaliteit te halen, maar ook de industrie en landbouw zijn aan zet, verdedigt de Unie zich verder. Inderdaad doen zij hun best, maar de kleine waterschapsbudgetten voor waterkwaliteit steken schril af tegen de grote budgetten voor waterzuivering en het beheer en onderhoud van dijken en gemalen. Terwijl waterkwaliteit ook één van de vier kerntaken is van de waterschappen.

De Unie overtuigt ook niet door te wijzen naar boeren en bedrijven. Natuurlijk, meststoffen zoals stikstof en fosfaat komen uit de landbouw, bestrijdingsmiddelen uit de glastuinbouw of de bollen- en lelieteelt, en chemicaliën van bedrijven. Maar als lobby-organisatie van de waterschappen kan ze zich veel assertiever opstellen. Laat maar merken dat het geduld opraakt!

Brancheorganisaties LTO (boeren) en VNO-NCW (bedrijven), met hun geborgde zetels in alle waterschappen, lopen immers de deur plat bij de Unie om hun waterschaps-lasten laag te houden. Spreek deze clubs ook duidelijk en zakelijk aan op de problemen die zij veroorzaken.


 

Er gebeurt niks

Naar buiten toe moet de Unie een heldere positie kiezen, en niet pappen en nathouden. Het gaat tenslotte om onze leefomgeving. Ze mag ook veel harder lobbyen bij het Rijk voor een strenger toelatingsbeleid voor bestrijdingsmiddelen en strengere regels voor mest. We horen al jaren dat de Unie hiermee bezig is, maar er gebeurt niks. In de huidige milieuwetgeving moet een overtreder zowat op heterdaad worden betrapt en de maximale boete voor overtredingen is laag.

Het is ook van de zotte dat waterschappen en Omgevingsdiensten zo veel menskracht en middelen moeten inzetten om boeren, tuinders en bedrijven te controleren. Het nemen en verwerken van watermonsters kost tijd en de analyse van al die watermonsters loopt al snel in de papieren.

Maak de landbouw en bedrijven zelf financieel verantwoordelijk, met als uitgangspunt: de vervuiler betaalt, ook voor extra controles. Zo kunnen waterschappen de glastuinbouw een extra heffing opleggen om de kosten voor het opsporen van lozingen en lekkages te dekken. Want nu betaalt de burger hiervoor via de waterschapsbelasting. De Unie moet zich ervoor inzetten dat de Waterwet op dit punt wordt uitgebreid tot álle vervuilende sectoren.

Boete van Brussel

Over zes jaar, in 2027, loopt de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) ten einde. Dan is er 18 jaar voorbij sinds er in de EU afspraken zijn gemaakt over de waterkwaliteit. Op 9 juni spraken Kamerleden van D66, SP, PvdD en GroenLinks in de commissie Water hun zorg uit dat de doelen voor de waterkwaliteit niet gehaald worden in 2027.

Dan bestaat het risico dat Nederland een boete uit Brussel krijgt. De minister heeft eerder gezegd dat als er ooit een boete komt, die dan zal worden doorgeschoven naar de waterbeheerders. Een betere waterkwaliteit is daarom ook financieel eigenbelang van de waterschappen.

Lees ook: ‘Waterkwaliteit Delfland zwaar onvoldoende’ (Waterforum, mei 2021)

 

 

 

 

 

Hans Middendorp, vicevoorzitter AWP

AWP voor water, klimaat en natuur


Word lid!

Stikstof en fosfaat: zonde om weg te spoelen

Opinie   20 februari 2024 - Er zit een enorm lek in de #landbouwkringloop: fosfaat uit menselijke ontlasting verdwijnt op de stort of in de wegenaa...

KNMI-klimaatscenario's tonen weersveranderingen in Nederland in 2050 en 2100

Nieuws Klimaatverandering: wat gaan we doen? Voor de AWP voor water, klimaat en natuur is het een retorische vraag. De weersveranderingen als gevolg van ...

Neerslagtekort loopt alweer dramatisch op in alle waterschappen

Nieuws Delfland, 15 juni 2023 - De droogte heeft deze zomer al een officieus record bereikt aan 'dagen-zonder-regen': 36 droge dagen op 15 juni. Strikt g...