Waterschapsbelasting: speerpunten AWP juist goed voor boeren

Waterschapsbelasting moet nodig worden gemoderniseerd

30 nov. 2019 – De waterschappen worstelen al jaren met de modernisering van de waterschapsbelasting. De Algemene Waterschapspartij (AWP) pleit voor een eerlijker lastenverdeling. ‘Wij merken dat de agrarische vertegenwoordigers in de waterschappen huiverig zijn voor veranderingen’, zegt Hans Middendorp, vicevoorzitter van de AWP. ‘Maar onze voorstellen zijn juist gunstig voor agrariërs’.

Tot 1993 betaalden alleen de agrariërs waterschapsbelasting voor droge voeten

 

Weeffout oplossen

De categorie Ongebouwd omvat zowel de agrarische percelen als de verkeers-infrastuctuur in het gebied. De landbouwtarieven staan in alle waterschappen onder druk door de uitspraak van de Hoge Raad in 2018 over de toerekening van waterschapslasten aan de infrastructuur. Bij de behandeling van de begroting voor 2020 bleek dat de landbouwtarieven in veel waterschappen met zo’n 10% gaan stijgen en in sommige waterschappen zelfs nog veel meer.

‘De AWP staat daarom sympathiek tegenover het voorstel om alle infrastructuur zoals wegen en spoorwegen over te hevelen naar de categorie Gebouwd’, zegt Middendorp. ‘Dan zijn we ook in één klap van die weeffout af. We kunnen dan een landelijke bandbreedte vaststellen voor het tarief per agrarische hectare, waarbinnen ieder waterschap lokaal het eigen tarief  bepaalt. Nu maakt het voor de waterschaps-belasting nogal wat uit of je boer bent in Friesland of in de Randstad’.

 

Loskoppelen van boeren en bedrijven

Ook wil de AWP de belastingcategorieën loskoppelen, zodat er lokaal voor elke belastingcategorie apart ook passende beleidskeuzes kunnen worden gemaakt. ‘Het is heel simpel’, zegt Ron van Megen, voorzitter van de Algemene Waterschapspartij:
‘Er is nu een harde koppeling tussen de twee belastingcategorieën Ongebouwd en Gebouwd. Stel dat het waterschapsbestuur zou besluiten om de tarieven voor agrariërs minder te laten stijgen, zoals in het verleden al meer dan eens is gebeurd. Dan geldt die lage stijging automatisch niet alleen voor agrariërs maar ook voor verkeersinfrastructuur (want in dezelfde categorie Ongebouwd) en vanwege de wettelijke koppeling óók voor bedrijven, kantoren en woningen (categorie Gebouwd). Met als gevolg dat de tarieven voor de categorie Ingezetenen (huishoudens) dan behoorlijk omhoog moeten om op dezelfde belastingopbrengst voor het waterschap uit te komen’.

‘De landbouw betaalt hogere tarieven door de recente gerechtelijke uitspraak, het bedrijfsleven profiteert van steeds lagere waterschapslasten en de huishoudens zijn de geldautomaat voor het waterschap’

‘Als die koppeling zou worden los gelaten, kunnen agrariërs toch worden ontzien terwijl bedrijven en kantoren een eerlijker deel van de watersysteemheffing gaan betalen. Een deel dat past bij het werkelijke belang dat het bedrijfsleven heeft bij het werk van de waterschappen’.

Bovendien is het ook nog zo dat landelijk gezien gemiddeld 80% (!) van de opbrengst van de categorie Gebouwd wordt opgebracht door woningen en maar 20% door bedrijven en kantoren. De AWP wil daarom dat er een tariefdifferentiatie komt op de watersysteemheffing op onroerend goed, waarin het profijt van bedrijven bij droge voeten beter tot uitdrukking komt.

 

Nultarief voor natuur

‘In de discussie merken wij dat er ook agrariërs zijn, die het principieel ‘oneerlijk’ vinden dat natuurterreinen nu zo weinig watersysteemheffing betalen’. Waterschappen voeren weliswaar lokaal dure maatregelen uit vanwege de Kader Richtlijn Water (KRW), maar toch zijn die kosten landelijk gezien peanuts vergeleken met kerntaken zoals peilbeheer, baggeren en onderhoud aan kades en dijken.

‘De watersysteemheffing op natuurterreinen is gewoon puur symbolisch’, zegt Van Megen. ‘Er is totaal geen relatie tussen belang, betaling en zeggenschap’. In 2018 bedroeg de opbrengst van de watersysteemheffing op natuurterreinen gemiddeld 29 cent per elke ontvangen 100 euro belasting. ‘Door het natuurtarief op nul te stellen, komt sowieso 24 van die 29 cent bij de categorie Ingezeten, en slechts 5 cent per 100 euro bij boeren en bedrijven samen. Daar merkt echt niemand iets van’.

  • Van Megen werd geconfronteerd met een voorbeeld uit zijn eigen waterschap Vallei en Veluwe. Daar gaat het om 86.000 hectare natuurterrein en 83.000 hectare landbouw. De landbouw betaalt in 2020 in totaal € 4 miljoen aan het waterschap en natuurterreinen samen € 0,3 miljoen. Die 0,3 miljoen is puur symbolisch. Maar het verhaal gaat verder dan dat. Feitelijk zijn het de inwoners die voor natuurterreinen betalen. Dat zit zo: omdat er in dit waterschap zoveel natuurterreinen zijn, heeft het Algemeen Bestuur van Vallei en Veluwe in het verleden afgesproken dat de huishoudens ‘ietsje meer’ bijdragen. Want de natuur is van iedereen. En dat is ook zo. Echter, dat ‘ietsje meer’ is inmiddels opgelopen tot € 6,5 miljoen! Zo beschouwd levert een hectare natuur het waterschap per saldo 160% op van wat een hectare landbouw oplevert. Met die aantekening dat het de huishoudens zijn die voor de hectares natuur betalen.

(Voor hele artikel, klik op de afbeelding)

 

Geborgde zetels

De AWP pleit overigens niet per se voor het afschaffen van de categorie Natuur. ‘Wel zou het een goed idee zijn als agrariërs en beheerders van natuurterreinen samen optrekken in de waterschappen. Je zou de geborgde zetel Natuur kunnen onderbrengen in de toekomstige categorie Ongebouwd (dus agrariërs samen met natuur maar zonder wegen), want het zijn allemaal grondeigenaren’. Uiteindelijk is een goede waterhuishouding en een goede invulling van de KRW zowel voor boeren als voor natuurterreinen belangrijk. Minister Cora van Nieuwenhuizen heeft aangekondigd te streven naar een kabinetsstandpunt over de toekomst van de geborgde zetels in de waterschappen vóór het zomerreces in 2020.

 

 

 

 

 

 

Hans Middendorp

AWP voor water, klimaat en natuur


Word lid!

Stikstof en fosfaat: zonde om weg te spoelen

Opinie   20 februari 2024 - Er zit een enorm lek in de #landbouwkringloop: fosfaat uit menselijke ontlasting verdwijnt op de stort of in de wegenaa...

KNMI-klimaatscenario's tonen weersveranderingen in Nederland in 2050 en 2100

Nieuws Klimaatverandering: wat gaan we doen? Voor de AWP voor water, klimaat en natuur is het een retorische vraag. De weersveranderingen als gevolg van ...

Neerslagtekort loopt alweer dramatisch op in alle waterschappen

Nieuws Delfland, 15 juni 2023 - De droogte heeft deze zomer al een officieus record bereikt aan 'dagen-zonder-regen': 36 droge dagen op 15 juni. Strikt g...