21 aug. 2020 – De Unie van Waterschappen werkt aan de modernisering van de waterschapsbelastingen. De zuiveringsheffing is een belasting voor huishoudens en bedrijven die hun afvalwater via het riool naar de rioolwaterzuivering sturen. Het waterschap dekt er de zuiveringskosten mee. De Algemene Waterschapspartij heeft ontdekt dat bedrijven voor hetzelfde tarief van 3 vervuilingseenheden veel méér afvalwater mogen lozen dan huishoudens. De AWP vindt dat niet eerlijk en wil dat huishoudens en bedrijven gelijk worden behandeld.
Lees hier: kleine en middelgrote bedrijven betalen te weinig zuiveringsheffing
Rioolwaterzuivering Houtrust, Den Haag (bron: Delfland)
Huishoudens betalen een vast bedrag aan zuiveringsheffing op basis van 1 v.e. (vervuilingseenheid) voor 1-persoonshuishoudens en 3 v.e. voor huishoudens met 2 of meer personen. Het precieze bedrag in euro’s per v.e. verschilt per waterschap (tussen de 40 en de 90 euro per v.e.).
Voor de meeste bedrijven geldt dat ze naar rato van hun drinkwatergebruik betalen, het zogenoemde Waterspoor. Maar de huidige regeling blijkt sterk in het voordeel van kleine en middelgrote bedrijven die niet heel veel water verbruiken. Zoals een winkel, een garage of een kantoor met 10-15 medewerkers. Het scheelt ook of er waterbesparende maatregelen zijn genomen – zoals waterbesparende toiletten of hergebruik van regenwater – waardoor bij gelijke vuillast het drinkwatergebruik daalt en daardoor de zuiveringsheffing lager uitvalt.
Het waterspoor voor bedrijven is verdeeld in drie stappen:
Algemene Waterschapspartij wil gelijke tarieven voor huishoudens en bedrijven (bron: Pixabay)
Een bedrijf dat 44 m3 drinkwater of minder gebruikt, wordt aangeslagen voor 1 v.e., net als een 1-persoonshuishouden. Niet toevallig komt het gemiddeld drinkwater-gebruik van 1 persoon ook uit op afgerond 44 m3 per jaar (VEWIN 2019).
Maar nu komt het! Bedrijven die tussen de 44 m3 en 217 m3 aan drinkwater gebruiken, worden standaard aangeslagen voor 3 v.e. Het midden van deze range ligt op 130 m3 (‘rekenkundig gemiddelde’). Dat komt dicht bij het gemiddeld drinkwatergebruik van een meerpersoonshuishouden van 124 m3 (VEWIN 2019). Echter, er zijn volgens ons veel meer bedrijven die méér dan 130 m3 drinkwater gebruiken dan bedrijven die minder dan 130 m3 gebruiken. De wetgever had volgens ons beter het ‘gewogen gemiddelde’ van het het watergebruik kunnen nemen.
Conclusie: bedrijven betalen bij een drinkwatergebruik vanaf 130 m3 tot 217 m3 structureel te weinig zuiveringsheffing. Zo kun je uitrekenen op basis van het waterspoor dat een bedrijf bij een verbruik van (130 + 44) = 174 m3 eigenlijk voor 4 v.e. zou moeten betalen en bij 217 m3 voor 5 v.e.
De Algemene Waterschapspartij stelt daarom voor om de bovengrens voor het standaard zuiveringstarief van 3 v.e. voor bedrijven gelijk te trekken met het drink-waterverbruik van meerpersoonshuishoudens. Dat betekent dat bedrijven tussen 44 m3 en 130 m3 voor 3 v.e. gaan betalen, net als meerpersoonshuishoudens. Boven de 130 m3 geldt dan de huidige regel: het aantal v.e. wordt bepaald op basis van het waterverbruik en type bedrijf (met een minimum van 4 v.e.).
“Bij gelijke tarieven voor huishoudens en bedrijven,
gaan huishoudens zo’n 15% minder betalen”
Gevolg is dat alle bedrijven die méér dan 130 m3 verbruiken ook 1-2 v.e. extra gaan betalen. Maar in de waterschapsbelastingen zijn huishoudens en bedrijven ‘communicerende vaten’ en als bedrijven in totaal iets meer zuiveringsheffing gaan betalen, gaan de tarieven voor huishoudens ook iets omlaag. De AWP schat in dat de zuiveringsheffing voor meerpersoonshuishoudens zo’n 15% lager kan uitvallen.
De AWP begrijpt heel goed dat een aanpassing van de bovengrens voor 3 v.e. van 217 m3 naar 130 m3 een tegenvaller is voor bedrijven. Maar het is wel maar een kleine tegenvaller. En de lastenverdeling tussen bedrijven en burgers wordt daardoor ook eerlijker.
Er gaan telkens stemmen op om ook huishoudens variabel te belasten op basis van drinkwatergebruik. In de huidige situatie betalen twee- en meerpersoonshuishoudens nu standaard voor een vast aantal van 3 v.e. Vooral 2-persoonshuishoudens vinden dat oneerlijk. En dat is een grote groep: tweepersoonshuishoudens vormen ruim de helft! (53%) van alle meerpersoons-huishoudens in Nederland (CBS 2020).
In de Waterwet is inderdaad de mogelijkheid opgenomen om ook voor inwoners de zuiveringsheffing te koppelen aan het drinkwaterverbruik. Het waterschapsbestuur kan zelf daartoe besluiten, maar het waterspoor voor huishoudens is nog in geen enkel waterschap ingevoerd. In de praktijk zou dat betekenen dat het tarief voor één v.e. gelijk wordt gesteld aan 44 m3 drinkwaterverbruik. Met het waterspoor kan de discussie over het aantal bewoners per huishouden worden omzeild.
Bovendien vergroot de koppeling van drinkwaterverbruik met de zuiveringsheffing het waterbewustzijn. De AWP heeft daarom ook al eens voorgesteld om ook de gemeentelijke rioolbelasting te koppelen aan het drinkwaterverbruik. Zo wordt voor het gevoel van de consumenten de prijs van het drinkwater verhoogd, en dat zou als een ‘prijsprikkel’ kunnen werken voor het waterbewustzijn.
AWP wil gelijke tarieven voor bedrijven en huishoudens (Waterforum, 24 aug. 2020)
AWP voor water, klimaat en natuur
