Verduurzaming van de waterhuishouding, de juiste koers houden in turbulente tijden! Algemene beschouwingen AWP-fractie, 9 juli 2025
We leven in tijden van geopolitieke turbulenties,
En nationaal politieke incompetenties.
Tegen deze achtergrond willen wij stilstaan bij onze eigen preferenties.
Als AWP staan wij voor het verduurzamen van ons watersysteem. We staan aan de lat om ons watersysteem – of breder beschouwd onze leefomgeving – toekomstbestendig te maken.
Dit impliceert dat we ons als waterschap een aantal fundamentele vragen moeten durven stellen.
– Het veenweidegebied zakt steeds dieper weg. Hoe lang is drooglegging en verziltingsbestrijding nog houdbaar?
– De landbouw is decennialang in een economisch onhoudbare fuik gegleden. Hoe lang willen we nog wachten met de landbouwtransitie?
– De versnippering van de natuur nekt de nationale biodiversiteit. Hoe lang willen we nog wachten met een waterbuffer als ecologische corridor in het Groene Hart?
– We bouwen in Nederland nog steeds op de aller diepste plekken van de polders. Niet voor niets waren die nog leeg. Wanneer gaan we water en bodem écht sturend maken en bij toekomstige bebouwing radicaal inzetten op adaptatie?
– De grondwatervoorraden zijn de droogte shock uit 2018 nog niet te boven gekomen.. Hoe lang is dit nog houdbaar?
In een duurzaam watersysteem is de waterkwaliteit op orde. Idealiter voldoen onze wateren aan de eisen uit het Rijnmemorandum van de IAWR dat het na eenvoudige filtratie drinkbaar is. Wij willen drinkbare rivieren om Li An Phoa maar eens te citeren. Dit impliceert dat onze zuiveringen op orde zijn en dat zijn ze helaas nog niet:
– We hebben alleen in Houten vierde trap zuivering doorgevoerd;
– Ons VTH-regime is niet op orde, lozingsvergunningen zijn verouderd en niet aangepast aan de stand der techniek – terwijl dit formeel wel moet;
– KRW-stoffen worden niet gemonitord op onze RWZI’s – dit maakt ons niet echt een betrouwbare partner in het regionale waterkwaliteitsoverleg;
Daarnaast lijkt geen sprake te zijn van periodiek overleg over de KRW restopgaven, ondanks een aantal moties die hiertoe hebben opgeroepen.
Als je troebel water met rust laat, dan wordt het vanzelf helder, een uitspraak van de Chinese wijsgeer Lao Tse. Dit mag gelden voor onze eerste zuiveringsstap, maar niet voor onze bestuurlijke ambities en inspanningen. We kunnen niet achterover gaan leunen en wachten op een nieuw Kabinet dat wel maatschappelijke verantwoordelijkheid kan dragen en wil investeringen in onze leefomgeving.
Er zullen fundamentele keuzes moeten worden gemaakt in de ruimtelijke ordening. Als HDSR kunnen we hier een bijdrage aan leveren. We moeten we m.b.t het veenweidegebied beter onze positie bepalen en scherper aan de wind gaan varen. Niet alles is houdbaar, niet alles kan overal. Hierop moeten we anticiperen. Op waterkwaliteitsgebied kan technologie, in de vorm van medicijnrestenverwijdering verder brengen, maar uiteraard ook een meer fundamentelere brongerichte aanpak.
Wij zijn niet de enige spelers die aan zet zijn bij het verduurzamen van ons watersysteem en onze leefomgeving. In de persoon van Has Bakker hebben we bij de provincie Utrecht een goede gebiedspartner, met wie het bestuur beter en frequenter kan schakelen. Met de gemeenten binnen ons waterschap moeten we afspraken maken over het terugdringen van riool-overstorten en zwerfvuil.
Ook wijzelf als AB leden zijn aan zet. Zolang onze inwoners niet weten wat het waterschap doet aan het verbeteren van de waterhuishouding en de waterkwaliteit is het moeilijk om hier draagvlak voor te krijgen. Draagvlak voor ons werk is essentieel om het watersysteem verder te verduurzamen. Het creëren van meer waterbewustzijn kan er ook toe leiden dat meer mensen interesse krijgen in een plek in ons bestuur. Dit kan de diversiteit en representativiteit van ons bestuur ten goede komen. Als AB leden kunnen we ons inzetten voor een sterk, divers en representatief waterschapsbestuur door niet alleen met onze vrienden en familie te praten over ons werk binnen HDSR, maar vooral ook mensen te spreken die je normaal misschien niet zo snel in je eigen bubbel tegenkomt.
Dit najaar jaar zullen de eerste discussies over een nieuw Waterbeheerprogramma gestart worden. Duurzaamheid dient hiervoor het uitgangspunt te zijn. Het borgen van onze waterhuishouding in de toekomst, is immers onze kerntaak en permante opgave en uitdaging. Het verduurzamen van de waterhuishouding vraagt niet alleen om bestuurlijke afstemming, maar ook om bestuurlijk lef..
Immers, “Samen met, laat onze eigen verantwoordelijkheid onverlet”. Of iets minder oubollig verwoord: “Een duurzaam watersysteem begint niet bij de buren, maar bij onszelf!”
Houten, 10 juli 2024
Susan Spieksma
Jorik Chen
Carel Dieperink
