Bij de Helsdeur bij Den helder stonden de fuiken van de palingvissers op 50 meter afstand. Na een motie mede op initiatief van de AWP, zijn alle vispachtcontracten anno 2014 aangepast en mag er in wateren van het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier niet meer met fuiken gevist worden binnen een afstand van 300 meter van een boezemgemaal, en binnen 150 meter van een poldergemaal.
“Stel u voor. U bent een paling. Lukt dat? U hebt vernomen dat u tot een bedreigde diersoort bent uitgeroepen en bescherming geniet van internationale verdragen in de mensenwereld. Dat voelt comfortabel, nietwaar? Uw voorouders waren tenslotte vogelvrij en hadden vaak een toekomst als gerookte aal. Dit veilige gevoel helpt mee om niet al te erg op te zien naar uw reis vanuit de Nederlandse wateren naar de Sargassozee, 6.000 km verderop, waar u heen moet om kuit te schieten. Deze tocht is al een opgave op zich. Natuurlijk moet u nog wel even uit het watersysteem van Hollands Noorderkwartier ontsnappen. 
Gelukkig vindt het bestuur van het hoogheemraadschap dat er vispassages moeten zijn. Daar wordt aan gewerkt, er komen steeds meer vispassages langs de duizenden stuwen, gemalen, sluizen en waterkrachtcentrales in Nederland.”
“Maar pas op, wat overkomt u nu? Vlak bij het gemaal heeft het hoogheemraadschap beroepsvissers toegestaan om fuiken te plaatsen. Gewoon geen eerlijk spel. Ben je eindelijk vlak bij de vispassage, waar je als paling doorheen moet, zwem je in een fuik. Dit is voor een paling niet te snappen en voor ons als ingezetenen ook niet. Geacht college van dijkgraaf en hoogheemraden, wij verzoeken u een inventarisatie op te stellen van alle vispachtcontracten die het mogelijk maken om te vissen binnen 300 m van een gemaal of vispassage en deze contracten op te zeggen of open te breken. Als dat met erfpachters lukt, kan het met vissers ook. Wij zijn als overheid gehouden aan internationale bepalingen en natuurlijk ook aan ons eigen vissenbeleid. Op vis jagen oké, maar dan wel graag een beetje sportief. Mochten hiervoor contracten afgekocht moeten worden, dan is dat onderdeel van het spel.”
Is hiermee de aal en andere vis voldoende beschermd in 2014 en niet meer vogelvrij? Neen! Het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaat over de binnenwateren en de gemalen maar Rijkswaterstaat gaat over de zee. Het rijksbeleid gaat uit van een visvrije zone van 50 meter, om dit aan te passen moet de visserijwet aangepast worden, en daar spelen zich nu taaie onderhandelingen over af. Voor het Rijkswater is het ministerie van Infrastructuur en Milieu de partner en die willen geen beperkingen voor de beroepsvisserij. Rijkswaterstaat hecht ongetwijfeld aan de Europese Kader Richtlijn Water (KRW), waarin de ecologische toestand van het water en met name de visstand erg belangrijk is, maar laat vlakbij belangrijke vispassage’s fuiken toe.
Peter Vonk
