Als HDSR-team hebben wij – namens de AWP – voortdurend ingezet op het verhogen van de transparantie van de besluitvorming binnen HDSR. Transparantie impliceert dat het college van Dijkgraaf en Hoogheemraden voorstellen goed onderbouwt, alternatieven voor het voetlicht brengt en weloverwogen tot een keuze komt. HDSR lijkt op het punt van transparantie langzaam maar zeker wat stappen te zetten, maar verbeteringen zijn zeker mogelijk en daar hebben wij het college in onze rol van constructieve oppositie partij dan ook regelmatig op gewezen.
Een van de verbeteringen die HDSR heeft afgelopen jaar heeft doorgevoerd is de invoering van de Strategische Agenda. Als lid van de Commissie Strategie heeft Carel Dieperink daar mede invulling aan mogen geven. De Strategische Agenda omvat 10 thema’s: de Omgevingswet en Ruimtelijke ordening, sterke Lekdijk, toekomst bestendig waterbeheer, bodemdaling veenweide, gezond water, zuivere ontwikkelingen, duurzaamheid, waterbewustzijn/genieten van water, digitale transformatie en toekomst bestendig begroten. De thema’s worden geagendeerd in thema bijeenkomsten en worden vervolgens uitgewerkt in concrete maatregelen. Bij de komende Voorjaarsnota zal deze uitwerking gestalte krijgen en worden – als het goed is – de thema’s integraal tegen elkaar afgewogen.
Van een integrale afweging was helaas geen sprake rondom het thema Sterke Lekdijk. Wij hebben ons sterk verzet tegen het uitgangspunt dat HDSR per se het eigendom wil verwerven over een binnendijks aan de voet van de dijk gelegen strook van 5 meter. Dit zou nodig zijn om anti-pipingsmaatregelen te treffen. Volgens ons moet er echter eerst een nut- en noodzaak discussie over de te treffen maatregelen worden gevoerd en moet op basis hiervan in kaart worden gebracht in hoeverre het nodig is om gronden te onteigenen – en dus niet omgekeerd. Wij hebben dan ook de besluitvorming op dit punt proberen te amenderen. Wij hebben ook tegen het voorstel van het college gestemd om het krediet voor het verkennen van het de nadere planvorming van de dijkversterking te verhogen van 49 naar 133 miljoen euro. De onderbouwing hiervoor (“er worden andere kengetallen gehanteerd”) vonden wij volstrekt onvoldoende.
In het voorjaar heeft het college onze motie overgenomen om de fragmentatie in de besluitvorming over de waterkwaliteit terug te dringen en om een integrale visie waterkwaliteit op te stellen. In de uitwerking zijn er echter toch weer aparte maatregelen voor de KRW-lichamen getroffen (5% van het HDSR) en is de discussie over de kwaliteit van de overige wateren (95% van ons gebied) doorgeschoven naar volgend jaar. Dat is jammer, want ambtelijk gezien is er veel werk besteed aan de uitwerking van streefbeelden en doelstellingen voor de overige wateren. Onze motie om in ieder geval de streefbeelden en doelen voor de lange termijn vast te stellen mocht niet op de steun van de collegepartijen rekenen. Inzet van het college was om al genomen maatregelen te continueren en de verdere discussie door te schuiven naar de toekomst. Van enige ambitie was vooralsnog geen sprake. Op waterkwaliteitsgebied blijft er dus werk aan de winkel.
Als AWP hechten wij sterk aan het behouden (en verhogen) van de biodiversiteit. In ons gebied rukt de Amerikaanse rivierkreeft sterk op met funeste gevolgen voor de biodiversiteit. Wij hebben het college gevraagd om een aanvalsplan uit te werken om de opmars van de kreeften terug te dringen. Helaas mocht onze motie niet op een meerderheid rekenen.
De verdeling van kosten en baten van het waterbeheer blijven helaas onverminderd scheef. Boeren en bedrijven mokken, maar de burger moet dokken! Wel zijn er twee bescheiden lichtpuntjes te melden. Allereerst heeft het college de tarieven voor de categorie Gebouwd wat weten te drukken door een beroep te doen op de egalisatie reserves (die erg hoog waren). HDSR pot dus minder op en geeft hiermee invulling aan onze motie van twee jaar geleden. Daarnaast heeft landelijk een discussie gespeeld over de herziening van het belastingstelsel. Hoewel de uitgangspunten van de discussie (geen lastenverschuiving tussen de verschillende categorieën) niet deugden heeft het proces er wel toe geleid dat er nu een voorstel ligt dat het mogelijk maakt om de binnen de categorie Gebouwd een onderscheid te maken tussen de tarieven voor huiseigenaren en bedrijven. Dit is een oude-AWP wens, die wij in de discussie in hebben gebracht. Ook landelijk is dit gebeurd.
Al met al was 2020 een bewogen jaar. Er zijn stappen gezet, maar veel discussiepunten zijn doorgeschoven naar volgend jaar en qua transparantie en eerlijke lastenverdeling is er nog veel winst te boeken. In 2021 zullen wij ons dan ook opnieuw sterk maken voor een betaalbaar, toekomstbestendig, duurzaam en gezond watersysteem met een hoge biodiversiteit waar we allemaal optimaal van kunnen genieten.