14 dec. 20222 – “De AWP roept al lang dat de waterschappen veel meer het voortouw moeten nemen in overheidsland als het gaat om water, klimaat en natuur,” zegt Hans Middendorp, landelijk woordvoerder voor de AWP. “De waterschappen gáán over water en waterkwaliteit. En we weten ook al lang dat de waterkwaliteit in Nederland slecht is”.
Wat is er nu en na 2027 nodig om naar een goed en gezond watersysteem toe te groeien? ‘We moeten erkennen dat de kwaliteit van de Nederlandse wateren slecht is, en dat we hiermee een fors probleem hebben’. De meeste KRW-waterlichamen voldoen niet aan de normen voor waterkwaliteit. En de toxische druk van alle bestrijdingsmiddelen samen in het water is veel te hoog.
Want als het om waterkwaliteit gaat, is Nederland echt niet het braafste jongetje van de klas. In tegendeel. Wel ziet Neelke Doorn, professor ‘Ethics of Water Engineering’ aan de TU Delft, nog mogelijkheden om de waterkwaliteit in Nederland op KRW-niveau te brengen. Maar daar is wél politiek leiderschap voor nodig, zegt de hoogleraar.
Ook de ambitie voor waterkwaliteit ligt niet heel hoog in Nederland. In vergelijking met andere EU-lidstaten heeft Nederland veel wateren aangewezen als ‘kunstmatig’ of ‘sterk aangepast’. In ons land is ruim 90 procent van al het water als zodanig aangewezen. Daarmee ligt de lat wel erg laag. ‘Voor de kunstmatig of sterk aangepaste wateren gelden immers lagere eisen voor de ecologische waterkwaliteit’.
Tenslotte zoomt Doorn in op de aanpak van waterverontreiniging: ‘Een van de beginselen van het Europese milieurecht is dat vervuiling bij voorkeur bij de bron moet worden aangepakt. In het Nederlandse waterrecht zien we echter een trend van deregulering. Onder de Omgevingswet zijn veel categorieën lozingen onder algemene regels gebracht en zijn deze niet meer vergunningsplichtig. Hiermee lijkt het principe ‘nee, tenzij’ in de Waterwet te zijn vervangen door een ‘ja, mits’ in de Omgevingswet.
Ook ontbreekt voor waterkwaliteit een ‘afwegingskader’, zoals dat ambtelijk heet. ‘Waar bijv. waterveiligheid historisch sterk geborgd is door de waterschappen, en er bij droogte de verdringingsreeks geldt voor de beschikbaarheid van water, ontbreekt er voor waterkwaliteit een degelijke afwegingsmethodiek’.
Vanuit hun historie zijn waterschappen altijd bang geweest voor hogere kosten en hogere tarieven. Tot in de jaren-’60 betaalden de boeren alle kosten in het waterschap (nu landelijk nog 10%). Maar uiteindelijk gaat het voor de AWP om een schone- en gezonde leefomgeving, zowel voor onszelf maar ook voor de generaties na ons in Nederland. “De AWP heeft zeker oog voor de kosten, maar we willen wel veel sturen op goede resultaten voor water, klimaat en natuur!”
AWP voor water, klimaat en natuur
