Waterschappen moeten inhaalslag maken op rioolwaterzuiveringen

Gezuiverd afvalwater bevat nog steeds te veel voedingsstoffen

19 nov 2022 –  Waterschappen moeten een inhaalslag maken op de rioolwaterzuiveringen. Veel rioolwater-zuiveringen voldoen nog steeds niet aan de normen voor N en P. Inmiddels zetten de waterschappen alle zeilen bij, maar het is moeilijk om aannemers te vinden.

De Kaderrichtlijn Water (KRW) vereist dat dat waterkwaliteit uiterlijk in 2027 op orde is, anders volgen er Europese boetes. Maar onlangs bleek nog dat in tachtig procent van de Nederlandse sloten, kanalen en beekjes de waterkwaliteit niet op orde is. En de helft van alle kleine wateren is troebel en zit vol kroos, wat wijst op een overdaad aan voedingsstoffen stikstof (nitraat) en fosfor (fosfaat). Daardoor dringt zonlicht niet ver in het water door en krijgen andere waterplanten weinig kans.

Maar het kwartje begint nu toch te vallen bij de waterschappen!  Er staan nu  66 verbeteringen gepland op de circa 320 Nederlandse zuiveringen. Het zijn stuk voor stuk kostbare operaties, die voor 2027 afgerond moeten zijn. Anders tellen de verbeteringen niet mee voor het behalen van de Europese afspraken.

Waterschappen te laat begonnen met verbeteren van hun rioolwaterzuiveringen (foto: Pixabay)

 

Kaderrichtlijn Water

Nederland committeerde zich in 2009 aan strenge, Europese KRW-normen voor waterkwaliteit, met als doel schone en biologisch gezonde wateren. Na tweemaal uitstel moeten circa 750 Nederlandse oppervlaktewateren in 2027 aan de normen voldoen. Dat lijkt een (te) grote opgave, als je weet dat in 2021 nog geen enkel water volledig op orde was. Waterschappen vrezen dat een situatie ontstaat, vergelijkbaar zijn de stikstofcrisis, waarin bijv. Natuurmonumenten milieuvergunningen gaat aanvechten bij de rechter.

Het terugdringen van stikstof (N) en fosfor (P) verloopt moeizaam. Grof gesteld zijn er drie bronnen voor N en P: 1. de rioolwaterzuiveringen van de waterschappen; 2. de mest uit de landbouw; en 3. de aanvoer van nutriënten vanuit het buitenland. Op het waterbeleid van Duitsland of België hebben de waterschappen weinig invloed. En beperkingen aan de bemesting opleggen is de verantwoordelijkheid van de landelijke overheid, die momenteel worstelt met de stikstofcrisis.

Waterschappen kunnen alleen de kwaliteit van het gezuiverde afvalwater verbeteren. Vooral als zo’n rioolzuivering loost op een klein en kwetsbaar watertje. Bijv. het beekwater van de Gammelkerbeek bij Almelo bestaat vrijwel helemaal uit gezuiverd rioolwater. Rioolzuiveringen halen al zo’n driekwart van alle N en P uit het afvalwater. Maar voor de Gammelkerbeekmoet de concentratie voor fosfaat nog zeker tien keer lager. Dat is een hele uitdaging!

Te veel voedingsstoffen N en/of P in het water (bron: NRC)

 

Schoon en gezond water

Wat in het hele land meespeelt is dat de meeste zuiveringen in de jaren zeventig gebouwd zijn. Die rioolwaterzuiveringen zijn nu na  vijftig jaar toe aan grootschalige renovatie. De technieken on N en P te verwijderen bestaan al lang, maar wel erg duur in aanleg en onderhoud. Het kost miljoenen om die nieuwe technieken in te passen in bestaande rioolzuiveringen. Waterschappen zijn altijd bang geweest om de waterschapsbelastingen te verhogen, en dat heeft geleid tot uitstel van beslissingen om grote bedragen te investeren. Een waterzuivering kost tussen de 40 en 140 miljoen euro afhankelijk van de grootte van de rioolzuivering.

Schoon en gezond water is een speerpunt in het verkiezingsprogramma van de AWP. Waterschappen hebben de mond vol over duurzaamheid, maar moeten nu echt doorpakken. De AWP komt op voor een schone en gezonde  woon- en leefomgeving, voor onszelf en voor onze kinderen en kleinkinderen.

De AWP wil dat water, klimaat en natuur in samenhang worden bezien. Want de uitdagingen grijpen in elkaar. Door klimaatverandering komen zowel hoosbuien als verdroging vaker voor. En de stikstofproblematiek heeft gevolgen voor zowel de waterkwaliteit als de biodiversiteit. Waterschappen en provincies moeten samen eendrachtig deze uitdagingen aanpakken en niet afschuiven naar de toekomst. Nu is er nog tijd om een plan te malen, straks gaan bezorgde burgers via rechtszaken de waterschappen en provincies aansprakelijk stellen.

 

 

 

 

 

Hans Middendorp, vicevoorzitter hoofdbestuur AWP en landelijk woordvoerder

 

AWP voor water, klimaat en natuur


Word lid!

Stikstof en fosfaat: zonde om weg te spoelen

Opinie   20 februari 2024 - Er zit een enorm lek in de #landbouwkringloop: fosfaat uit menselijke ontlasting verdwijnt op de stort of in de wegenaa...

KNMI-klimaatscenario's tonen weersveranderingen in Nederland in 2050 en 2100

Nieuws Klimaatverandering: wat gaan we doen? Voor de AWP voor water, klimaat en natuur is het een retorische vraag. De weersveranderingen als gevolg van ...

Neerslagtekort loopt alweer dramatisch op in alle waterschappen

Nieuws Delfland, 15 juni 2023 - De droogte heeft deze zomer al een officieus record bereikt aan 'dagen-zonder-regen': 36 droge dagen op 15 juni. Strikt g...