1 maart 2023 – Ondanks dat we nog steeds bezig zijn met het herstellen van de schade van het teveel aan water in 2021 moeten we ook zorgen dat we genoeg water in de grond houden om de natuur en ons leefklimaat zo aangenaam mogelijk te houden, zoals ook het richtinggevend kader van het kabinet voorstaat: Meer water vasthouden, besparen en strenge regels stellen aan grondwatergebruik . Daarom moet er gezorgd worden dat de hoeveelheid onttrokken grondwater en nieuwe infiltratie in balans is. Misschien zelfs wel een beetje meer erin dan eruit, om te compenseren voor de droge jaren die we gehad hebben en een buffer te hebben voor extremen die komen gaan. Voor meer details: zie ons artikel over grondwaterbeheer. Het lijkt dus goed nieuws als we zien dat de provincie nu een prijskaartje aan het hangen is aan het gebruik van grondwater.
Gaan we dit iets beter bekijken en relateren aan wat andere waterschappen doen, en dan rijst toch de vraag of hier wel genoeg gebeurt. De prijs wordt namelijk bepaald op bijna 1,8 CENT per 1000 liter water. Minder dan 1/40ste van het drinkwater tarief. En dit geldt alleen voor grotere onttrekkers die meer dan 10.000m3 oppompen, dus meer dan wat een kleine 100 huishoudens per jaar verbruiken. Als we dan kijken hoe het in Brabant gaat dan zien we dat daar ze dit tarief al in 2002 hadden en dat net verdubbeld hebben.
Een ander punt van aandacht is dat als er een beregeningsverbod afgekondigd wordt, dit gaat over het gebruik van oppervlaktewater. Er is namelijk een uitzondering voor “Vergunde onttrekkingen uit grondwater“. Dus de verdroging wordt door deze groep nog steeds gestimuleerd. Het lost dus maar een deel op. Vergelijk het met mestinjectie in de bodem, zodat geen ammoniak wordt uitgestoten naar de lucht, maar dat er vervolgens wel stikstof in de bodem en het grondwater terecht komen, is kennelijk niet interessant!
Zo ook met grondwater, als je bijvoorbeeld op het droogteportaal kijkt waar onderstaand screenshot van is, zie je dat minstens de helft van de meetpunten behoorlijke droogte aangeven. En dat we in Limburg erg weinig meetpunten hebben in vergelijking met veel andere hoge regio’s, die overigens veel minder punten in de oranje kleuren van aanzienlijke droogte hebben.
Dit alles bij elkaar en de klimaatveranderingen die zorgen dat het water meer tegelijk komt en langere perioden droog blijft betekent dus dat we maatregelen moeten treffen om te zorgen dat het grondwaterniveau op peil blijft en daarvoor moet de neerslag vastgehouden worden om in de grond te kunnen zakken.
Een prijsprikkel kan het begin zijn om het voor mensen maar ook zeker bedrijven interessanter te maken om effectiever met ons water om te gaan. Het lijkt het AWP daarom verstandig om hier niet te voorzichtig mee te beginnen en toch minimaal aan te sluiten bij het Brabantse tarief, en de opbrengsten te oormerken om projecten voor waterberging en infiltratie te financieren.
Wilco Belgraver Thissen en Marten Biet