13 mei 2019 – De fracties in het bestuur van waterschap Vallei en Veluwe zijn gevraagd input te leveren voor het traject om tot een bestuursagenda te komen. Ook zijn de fracties gevraagd op inhoud aan te geven wat ze over 4 jaar bereikt willen hebben.
De bestuursagenda zal richting geven aan de portefeuilleverdeling over de vijf leden van D&H. Tevens zal deze voor de nieuwe bestuursperiode aan de basis liggen van de bestuurlijke werkwijze en van de inrichting van de overlegstructuur van het Algemeen Bestuur voor beeldvorming, oordeelsvorming en uiteindelijk besluitvorming.
De AWP vindt het belangrijk om mee te denken over de opzet en inhoud van de bestuursagenda. Om dit richting te geven, brengt de AWP onderstaande ambities in.
De AWP wenst het in de periode 2015-2019 geformuleerde en ingezette beleid voort te zetten. De dijkgraaf en heemraden worden gevraagd dit verder uit te werken in de bestuursagenda en portefeuilleverdeling. De Blauwe Omgevingsvisie 2050 (www.BOVI2050.nl) vormen samen met het recent vastgesteld beleid voor energie en circulair grondstoffengebruik een belangrijke basis voor de AWP.
Voor 2019-2023 vindt de AWP het nodig accenten te zetten en nader richting te geven. Niet limitatief zijn hieronder aspecten opgesomd en kort beschreven die we over 4 jaar bereikt willen hebben.
De zomer van 2018 en de eerste maanden van 2019 hebben laten zien dat de droogte een probleem is voor landbouw en natuur. Gelet op de klimaatverandering is het te verwachten dat dit structurele vormen kan aannemen.
Het is zaak nu vernieuwende kosteneffectieve oplossingen te ontwikkelen voor het watersysteem om droogteproblemen maximaal te mitigeren en schade aan de biodiversiteit te beperken. Doorontwikkeling van retentiebekkens en ASR-achtige oplossingen sluiten we daar niet bij uit.
Dit is van nationaal belang. Waterschap Vallei en Veluwe neemt vanwege de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe, de Gelderse vallei en de IJsselvallei een bijzondere positie in. Dit roept de verplichting op een voortrekkersrol te vervullen. Stowa en kennisinstituten dienen hierbij betrokken te worden, evenals logische partners als de provincies, Vitens, LTO en terreinbeheerders.
In de eerste plaats gaat het om oplossingen, vervolgens demonstratieprojecten/try-outs, daarna uitvoering passend in een integraal plan. Tegenover droogte staat overvloedige neerslag. Neerslag maakt in de visie van de AWP onlosmakelijk deel uit van plannen en oplossingen.
Voor wie wil weten hoe de droogte de natuur raakt, zie bijvoorbeeld dit NOS videofragment:
‘Dit gaat nog jaren duren’
Het ontbreken van normen houdt het onderzoek en inspanningen voor het verbeteren van de waterkwaliteit van effluent op. Voorgesteld wordt een pilotproject te starten voor het verbeteren van de waterkwaliteit van Valleikanaal (rwzi’s Ede en Woudenberg) en Eem (water van Valleikanaal en rwzi Amersfoort). Uiteraard in een gefaseerde projectaanpak van grof naar fijn, c.q. gefaseerd van beperkte middelen (studie) naar investeringen.
Relevante aspecten zijn toenemende droogte, lagere afvoeren, hoger aandeel effluent, waterkwaliteit beregening, en de bekende negatieve effecten van medicijnresten, microplastics, eitjes, cystes en dergelijke.
De inschatting is dat het waterschap na initiële kosten met klimaatbaggeren kostenneutraal of tegen beperkte kosten een belangrijke bijdrage kan leveren aan de terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen.
Methaan heeft 25x zoveel broeikaseffect als CO2. Vijvers en wateren in de stad dragen bij aan het broeigasprobleem door anaerobe processen in het bodemslib (blad van bomen, straatvuil, brood voeren aan eenden, vogelpoep en ander organisch materiaal). Hierbij komt methaan vrij.
Klimaatbaggeren pakt dit slib aan en daarmee de bron voor het aan het broeikaseffect bijdragende methaan. Mits goed ingeregeld vervangt dit (voor een groot deel?) het kwantiteitsbaggeren en kwaliteitsbaggeren.
In het algemeen kan de waterkwaliteit van (vaker) stilstaand oppervlaktewater, met door klimaatontwikkelingen wat hogere temperatuur dan we nu gewend, gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Blauwalgen, ziekte van Weil, botulisme, meer muggen zijn bekend. We kunnen nu in beeld brengen wat dit mogelijk voor de toekomst kan betekenen en wat we hier door ontwerp, onderhoud en beheer als waterschap aan kunnen doen.
De AWP is bezorgd over de gezondheidsrisico’s van regentonnen. Regentonnen zijn recent in de media door waterschap Vallei en Veluwe en door Vitens gepropageerd. Dit water bevat vuil van daken, waaronder vogelpoep. Het water in een regenton staat lang stil en warmt op. In zo’n bioreactor komt van alles aan leven tot ontwikkeling. Gelet op ervaringen met water in warme landen, maar ook dicht bij huis met bijvoorbeeld Legionella, willen we de risico’s in kaart hebben gebracht alvorens dit verder wordt gepromoot.
Overigens, denkt de AWP dat er voor waterberging en waterbesparing veel betere alternatieven beschikbaar zijn dan regentonnen. Daar dit gemeenschappelijk domein met de gemeente gemeenschappelijk is, is dit onderwerp bij uitstek geschikt voor het in de praktijk brengen van waterpartnerschap. De AWP is beschikbaar voor ideeën en overleg.
Geothermie, hydrothermie (TEO), riothermie e.d. staan in de belangstelling vanwege de mogelijk duurzame bijdrage aan de Nederlandse energiebehoefte. Geohydrologisch is het gebied van waterschap Vallei en Veluwe interessant. Denk ook aan zonnepanelen drijvend op water. Toepassing van de verschillende mogelijkheden dient wel verstandig plaats te vinden en vraagt heldere kaders.
De AWP stelt voor bij voorrang beleid uit te werken. Zodat wij als waterschap onze kennis en ervaring vroegtijdig in bij de omgevingsvisies en -plannen van gemeenten en provincies kunnen inbrengen en de belangen vanuit het waterbeheer helder kunnen communiceren. De BOVI2050 voorziet hier nog onvoldoende in.
In z’n algemeenheid merkt de AWP op blij te zijn met de koppositie van waterschap Vallei en Veluwe bij de energietransitie. Als uitvoerende partij is een waterschap op dit gebied een zeer gewaardeerde gangmaker. De AWP ziet dit graag gecontinueerd, bijvoorbeeld door actieve participaties in de ontwikkeling van Regionale Energie Strategieën (RES).
De AWP heeft de ambitie om binnen het kader van het recent geformuleerde beleid tenminste één groot spraakmakend grensverleggend en innovatief circulair project te initiëren waar iedereen trots op is.
