– 12 april 2023 – Net als in veel andere waterschappen werd BBB bij de bestuursverkiezing van waterschap Vallei en Veluwe de grootste partij (6 zetels). AWP Vallei en Veluwe kreeg 20% meer stemmen dan in 2019 en moest zich als 6e fractie (van 11 democratisch gekozen fracties) qua stemmenaantal tevreden stellen met het behoud van twee zetels. De 2 geborgde fracties voor belangenbehartigers (Landbouw/LTO en Natuurterreineigenaren/VBNE) waren al zeker van 2 zetels elk in het bestuur. De 13 fracties verdelen samen de 30 zetels.
Na de definitieve verkiezingsuitslag ging de Puttense ChristenUnie-wethouder Bertus Cornelissen als BBB-verkenner in gesprek met alle 13 fracties. Daags voor het Paasweekend leverde Cornelissen het verslag van zijn verkenning al op. Klik hier om de pdf met zijn advies te openen.
De bespreking van het verslag van de verkenningsfase vond plaats in de extra vergadering van het Algemeen Bestuur op woensdagavond 12 april 2023. Deze vergadering is via YouTube terug te zien.
Na de toelichting van de verkenner was het woord van duiding van de verkiezingsverslag en het verslag van de verkenner aan de fracties. Een aantal fracties zien BBB en SGP als motorblok voor het verdere proces.
Alles gehoord hebbende, kwam BBB onder de inmiddels bekende strakke regie met een vooraf voorbereid voorstel voor het vervolg (zie pdf). Dit voorstel overleefde een amendement en werd onder toezegging van een consultatie ronde met het voltallige algemeen bestuur uiteindelijk unaniem – maar niet volmondig – aangenomen.
BBB neemt samen met procesbegeleider Bertus Cornelissen het voortouw in het verdere proces om tot een bestuursagenda te komen, in eerste instantie BBB samen mer Water Natuurlijk, ChristenUnie en SGP (samen 15 van de 30 zetels). Het streven is medio mei ook een voorstel tot personele invulling van het dagelijks bestuur (college) te hebben.
AWP probeerde met een ’technische’ insteek tot verbreding van dit gezelschap te komen, geheel in lijn met wat Cornelissen als verkenner ophaalde in zijn gesprekken. Wat AWP hierover als duiding te zeggen had, is hieronder te lezen.
(Tekst uitgesproken door AWP-fractievoorzitter Ron van Megen)
Namens AWP pak ik de duiding van de verkiezingsuitslag op aan de hand van wat Cornelissen in de gesprekken heeft meegekregen. Ingebracht door veel partijen, inclusief AWP, en daarom een stevige basis voor het vervolg:
1. Een breed college (DB) van topkwaliteit.
2. Een breed akkoord/agenda met een op consensus gerichte samenwerking (en dus geen coalitie/oppositie model)
3. 4 heemraden
4. Brede representatie in het college, de verkenner noemt het nadrukkelijk een afspiegelingscollege, en kwaliteit van dagelijks bestuurders. Onder meer is genoemd dat de kwaliteit van collegeleden belangrijker is dan politieke kleur, evenals de aspecten complementariteit en diversiteit, en de complexiteit van het speelveld was aan de orde.
5. Een brede samenwerking van het AB maakt de discussie over semi-dualisme overbodig.
Maandag een week geleden kregen we uitleg over de prioritering van projecten. Wat gaat wel of niet, nu of straks, mee in een beleidsbegroting? Men was duidelijk onder de indruk van zo’n multi-criteria prioritering. Zo’n aanpak is ook dé weg om tot een optimale samenstelling van het college te komen.
Jammer is dat het verslag van de verkenner wel de ingrediënten geeft, maar iets dergelijks niet is uitgewerkt. Het verslag moest voor de Paasdagen klaar zijn. Dus ook wel begrijpelijk dat hier weinig tijd voor was en snel conclusies zijn getrokken.
Dan nu de duiding van AWP van de breed gedragen wens voor breed college.
Te hanteren criteria kunnen heel kwantitatief zijn, zoals het aantal stemmen en het aantal zetels.
Het is in eerste aanleg dan ook logisch om de nummers 1 en 2 qua stemmen aantallen, BBB en Water Natuurlijk, in elk geval geplaatst te zien in een breed college.
In een breed gedragen college is het niet logisch om 2 heemraden van 1 partij op te nemen.
Het ligt ook minder voor de hand dat eenpersoonsfracties een heemraad leveren. Partij voor de Dieren, Lokaal Waterbeheer en 50PLUS vallen daarmee in eerste aanleg af.
Voor de 6 tweepersoonsfracties is het al wat gemakkelijker om een heemraad te leveren, maar zou de consequentie zijn dat het in het AB achterblijvende bestuurslid met zijn of haar commissielid veel op het bord krijgen.
Mede hierom – er zijn meer goede redenen – is het verstandig de aanbeveling van de verkenner op te volgen om naar behoefte meerdere commissieleden mogelijk te maken. Op papier hebben op z’n minst 9 van de 13 fracties hier baat bij. Namelijk die met 1 of 2 zetels.
Een ander criterium bij de vorming van een breed college is de vertegenwoordiging van het gehele spectrum in het college. “Het DB moet een afspiegeling vormen van het AB” staat klip en klaar in het verslag. Een brede vertegenwoordiging is een belangrijk vereiste om van het gewenste afspiegelingscollege te kunnen spreken. Dankzij stemwijzer MijnStem hebben we ook hier kwantitatieve informatie voor. Iedereen zal MijnStem hebben uitgeprobeerd en gezien hoe de eigen partij zich verhoudt tot alle andere. (Zie ook de afbeelding onderaan dit artikel.) Anders dan in de politiek is dit spectrum niet links of rechts geörienteerd.
Met Water Natuurlijk en BBB als logisch vertrekpunt voor de invulling van het college laat MijnStem zien dat we de 2 uitersten van het spectrum in het college hebben. Iedereen zal dat herkennen. De verkenner duidt hier in zijn verslag ook op.
Zouden we hier SGP of geborgd landbouw aan toevoegen, zoals geopperd in het verslag, dan ontkomen we er niet aan om hier evenwicht in te brengen door een heemraad namens AWP, PvdA of geborgd natuurterreinen toe te voegen aan het college.
Opnieuw met dank aan de informatie uit MijnStem, zou het voor een brede samenstelling van het college alternatief goed zijn om te overwegen naast BBB en Water Natuurlijk 2 heemraden vanuit de middenpartijen toe te voegen, te vinden bij CDA, ChristenUnie en VVD. Hier laat ik voor nu de eenpersoonsfracties Partij voor de Dieren en 50PLUS buiten beschouwing.
De verkenner heeft zich moeten beperken tot het maximaliseren van het zetelaantal bij 4 heemraden en kwam tot 15 zetels.
Om recht te doen aan al datgene dat de verkenner in de gesprekken klip en klaar heeft opgehaald, moet in het vervolg gekeken worden naar een personele invulling van het college op basis van
of
a. 2 om 2 heemraden uit de uitersten van het spectrum
of
b. 1 uit elk van de beide uitersten, aangevuld met 2 uit het midden van het spectrum
Voor een breed afspiegelingscollege zal de uiteindelijke keuze de optimaal haalbare moeten zijn op basis van alle genoemde criteria en het beschikbare potentieel van 30 bestuursleden.
Dit gezegd hebbende, neemt AWP met inbegrip van onze aanvulling, en een nog te maken procesopmerking, het advies van de verkenner over om direct na de verkennersfase een BBB-informateur of BBB-procesbegeleider aan te wijzen.
De procesopmerking is: als BBB op basis van het verslag van de verkenner met een informateur aan de slag gaat met de bestuursagenda en de personele invulling, en deze er eind april nog niet uit is, terug naar af, en krijgt de tweede partij (Water Natuurlijk) het initiatief.
AWP Vallei en Veluwe vergeleken met de andere partijen
